Toshkent farmatsevtika instituti tibbiy va biologik fanlar kafedrasi mikrobiologiya, virusologiya va

Gazli gangrena jarohat anaerob infeksiyalarning mikrobiologik diagnostikasi.
Asosan kasallikni 90% ni
 
Cl. Perfringens keltirib chiqaradi (jadval 42) Qolgan turlari ichida
Cl. novyi, Cl. septicum ko’proq kasalliklarda rol o’ynaydi.Qo’zg’atuvchi jarohatga tarkibida 
klostridiy sporalari bo’lgan tuproq. yoki chang tushganda yuqadi.Kasallikni faqat bitta gazli 
gangrena qo’zg’atuvchilari keltirib chiqarishi kamdan- kam hollarda uchraydi. Asosan anaerob 
jarohat infeksiyalarida klostridiylar bilan birgalikda stafilokokklar, ko’k-yiring tayoqchasi, protey 
va boshqa klostridiy bo’lmagan anaerob bakteriyalar ham ishtirok etib, kasallik kechishini 
birmuncha og’irlashtiradi. 
Bakterioskopik tekshiruv.
Shish suyuqliklari yoki nekroz to’kimasidan olib tayyorlangan 
surtmalarni Gram va Gins usullarida bo’yab mikroskop ostida ko’rish yuli orqali o’tkaziladi. 
Preparatlarda yirik (1 — 1,5 x 3—10 mkm) grammusbat tayoqchalarning borligi (rasm 72a), 
hamda ulardan bir qismining (Cl. perfringens) kapsula hosil qilishi dastlabki diagnoz qo’yish 
imkonini beradi. 
Bakteriologik tekshirish
. 
1-kun.
Tekshiriluvchi material Kitt-Tarossi
 
solingan ikkita 
probirkaga, sut solingan ikkita probirkaga va temir sulfitli agarga (Vilson-Bler muxiti) ekiladi. 
Kitt-Tarossi
 
muhiti va sut solingan ikki probirkaning biri yot bakteriyalarning vegetativ 
formalarini yo’qotish uchun 80°S da 20 minut davomida suv hammomida qizdiriladi.
 

---

160 
2-kun.
Sutga ekilganda 3—4 soatdan so’ng tarkibida ko’piksimon gaz pufakchalari va 
ajralayotgan tiniq sut zardobidan iborat bulutsimon quyqa hosil bo’ladi. Kelgusi sutkalarda Kitt-
Tarossi muhitida loyqalanish va gaz hosil bo’ladi, Vilson — Bler muhitli agarda esa, biroz 
kechroq agar ustunchasining pastki qismida qora qoloniyalar paydo bo’ladi va probirkadagi 
ustunchali muhit qorayadi ( Na
2
S va FeCl
3
dan temir sulfid va CO
2
hosil bo’ladi), muhit chetlari 
kesilib, yoriladi
Klostridiylarning boshqa tur kulturalarini ajratishda nihoyatda qat’iy anaerob sharoitlar yaratish 
talab qilinadi. 
Barcha ajratib olingan kulturalardan surtmalar tayyorlanib, Gram usulida bo’yaladi va 
mikroskop ostida ko’riladi. 
Ijobiy natijalarda yirik grammusbat Cl, perfringens tayokchalari surtmalarda ko’riladi. 
Sof kulturalarni ajratib olish uchun Petri kosachasidagi qand, qon qo’shilgan va tuxum 
sarig’i qo’shilgan agarlarga ekilib, 37°S da 2-3 kun davomida qat’iy anaerob sharoitda o’stiriladi. 
O’sgan koloniyalar probirkalardagi Kitt-Tarossi muhitlariga qayta ekiladi. 
Sof kultura qo’zg’atuvchilarning biokimyoviy belgilar asosida identifikasiya qilinadi.