Toshkent farmatsevtika instituti tibbiy va biologik fanlar kafedrasi mikrobiologiya, virusologiya va

 
17.OITS, Entero-, neyroviruslar ( poliomielit) 
 
Tayanch iboralar:
Retroviruslar. odam T-leykemiya virusi». Gomoseksualistlar.
 
Tarixiy ma’lumotlar:
1981 yili AKSH da 5 ta yosh yigit zotiljam bilan kasallanganligi va 
tegishli antibiotiklar bilan davolashga qaramasdan xech tuzalmagani shifokorlar diqqatini jalb 
qildi. Tekshirishlar natijasida bemorlarning barchasi gomoseksualist ekanligi, ularda zotiljamni 
q
o’
zg‘atganligi va ularning xammasida immunitet s
o’
nganligi, ya’ni etishmaydigan b
o’
lib qolgani 
aniqlangan. K
o’
p 
o’
tmay shunga 
o’
xshash belgilar bemorlarning yana 26 tasida ma’lum bulgan. 
Ularning bir kismida zotiljamdan tashkari Kaposhi sarkomasi xam aniklangan. Usha paytgacha 
Kaposhi sarkomasi keksarok kishilarda uchrashi ma’lum edi. Saprofit sifatida odamlar 
alveolalarda yashashi xam ma’lum edi. 
1981 yil AKSH olilari M.Gottlib, G.Mazkur va F.Sigallar gomoseksualistlarda uchraydigan 
bu kasallik shu vaktgacha noma’lum bulgan va immunitet tankisligi okibatida paydo buladigan 
kasallik ekani xakida matbuotda axborotberdilar. Kup utmay Amerikalik epidemiologlar bu 
15
Microbiology : an introduction / Gerard J. Tortora, Berdell R. Funke, Christine L. Case. — Twelfth edition, 2016

---

87 
kasallik AKSH da tez-tez uchrab turishi va u gomoseksualistlardan tashkari komanlarda xam 
uchrashi xakida xabar berdilar. 
Terminologiyasi:
OITS termini «orttirilgan immunitet tankisligi sindromi» ma’nosini 
anlatadi (ingliz tilida, rus tilida SPID). Kasallik kuzgatuvchi virus 1983 yilda Parijdagi Paster 
institutining professori L.Montane raxbarligidagi ilmiy tekshirish guruxi tomonidan ochilan va 
(limfoadenopatiyaga boglik virus) deb ataladi. 1984 yilda Merilend (AKSH) shaxrida joylashgan 
onkologiya tekshirish institutidagi R.Gallo boshchilik kilgan ilmiy gurux tomonidan bu virus 
identifikatsiya kilindi. I va II lamchi «odam T-leykemiya virusi» (……….) subguruxlariga 
uxshash bulganiuchun unga III nomi berildi. OITS muammosi buyicha utkazilgan ikkinchi xalkaro 
kongressda ilgari ishlatib kelingan (III) murakkab nomlanishi (uzbek tilida OIV odam- 
immuntankisligi virusi, rus tilida VICH –virus immunodefitsita cheloveka) termini bilan 
almashtirishga karor kilindi. Bu virus retroviruslar oilasiga kiradi.