Markaziy Osiyo xalqlarining qadimgi madaniyati. Markaziy Osiyoda ibtidoiy jamoa tuzumi. Tosh davri yodgorliklari. Markaziy Osiyo madaniyati shakllanishining tabiiy-iqlimiy va etnik shart-sharoitlari. Markaziy Osiyo madaniyati tarkibida turli xil madaniy jarayonlarning vujudga kelishi. (Ziroatkor va kuchmanchi chorvador xalkdar). Milodsan avvalgi III-II ming yilliklarda madaniy jarayonlarni o‘z davriga xos shakllanishi. Bronza davrida qadimgi dehkrnchilik va chorvador kuchmanchilar madaniyatining aloxida hududlarda ajralib rivojlanishi. Ilk davr shahar madaniyatining vujudga kelishi. Ol-tintepa. Sopollitepa. qadimgi qabilalar madaniy aloqalarning yunatishlari, madaniy hayotni afsona va rivoyatlarda ifodalanishi. Diniy etiqodlar, Zardushtiylik va "Avesto".
Ellin madaniyatining Sharqqa kirib kelishi. Yunon-Baqtriya podsholigi madaniy yodgorliklari. Eski va Yangi NISO. Monumental me'morchilik. Parfiya davlatining qo‘shni mamlakatlar bilan madaniy aloqalari.
Qushonlar davrida Baqtriya madaniyati. Buddizm yodgorliklari. Amaliy san'at. “Buyuk ipak yo‘li" - g‘arb va Sharq xalqlari o‘rtasida madaniy ko‘prik. Qadimgi Xorazm madaniyati. Me'morchilik va tasviriy san'at. Xalq og‘zaki ijodi va yozuvning paydo bo‘lishi.
Qo'llaniladigan ta'lim texnalogiyalari: diologik yondashuv muammoli ta'lim, aqliy hujum, T-sxemasi, o'z-o'zini nazorat.
Markaziy Osie xalklarining V-VIII asrlardagi madaniy va iktisodiy xaeti (2 soat)
Adabiyotlar A1,A2,A3,A4,
Dunyoviy va diniy madaniyat. Markaziy Osiyo Rennessansi va uni davrlashtirish muammolari. IX-XI asrlarda ijtimoiy-siyosiy, iqtisodiy va madaniy hayotda yuz bergan o‘zgarishlar. Xalifalik tasarrufida bo‘lgan Movarunnaxrda Islom madaniyatining shakllanishi. Bovdod va boshqa madaniyat markazlari bilan Movarunnaxr shaharlarining aloqalari. Ma'mun akademiyasi. Markazlashgan davlatlar-somoniylar, qoraxoniylar, g‘aznaviylar va xorazm-shohlar davrida shaharlarning madaniy markazga aylanishi. Markaziy Osiyo san'atida arab xalifaligi va mahalliy madaniy oqimlarning o‘zaro sintezi-jarayonining kuchayishi. Tabiiy, falsafiy-axloqiy va diniy-tasavvufiy fanlarning taraqqiy qilishi. Al-Xorazmiy, Farobiy, Ahmad Farg‘oniy, Beruniy, Ibn Sino, Rudakiy, Daqiqiy, Firdavsiy, Maxmud Koshgariy, Yusuf Xos Xojib, Ismoil Buxoriy, Iso Termiziy, Boyazid Bistomiy, Mansur Xalloj, Ahmad Yassaviy, Najmiddin Kubro kabi allomalarning qarashlari va ularning jahon ilm-fanida tutgan o‘rni. Me'morchilik va tasviriy san'atdagi uslubiy o‘zgarishlar: Madrasa, masjid, maqbara xonaqoxlar, karvonsaroy, rabot, tim kabi maishiy savdo hamda muhofaza qurilishlari va ularning uslublari. Gumbazli-qubbali usulning yaratilishi, me'morchilikda geometrik uyg‘unlik va matematik mutanosiblik qonuniyatlarining amal qilishi. Monumental tasviriy san'atning rivojlanishida yogoch va ganch o‘imakorligi. Geometrik, o‘simliksimon va epigrafik-arabcha bitiklarning naqshiy dekor sifatida qo‘llanilishi IX-XII asrlar me'moriy yodgorliklari. Buxorodagi samoniylar maqbarasi. Timdagi Arab Ota maqbarasi, Karmana shahri yaqinidagi Raboti Malik, Termizdagi Hakim at-Termiziy, Sulton Saodat, Samarqanddagi Shoxi Zinda ansambli. Amaliy san'atning kulolchilik, to‘quvchilik singari shakllarini rivojlanishi.
Qo'llaniladigan ta'lim texnalogiyalari: diologik yondashuv muammoli ta'lim, aqliy hujum, T-sxemasi, o'z-o'zini nazorat.
Yevropa xalqlari madaniyati (4 soat)
Adabiyotlar A1,A2,A3,A4,
Do'stlaringiz bilan baham: |