Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya

Sovun-glitserinli asos (Massa sapo-glycerinata)
–ushbu asos sovun eritmasi va 
glitserindan iborat bo‗lib, 10 DF da 20 ta shamcha uchun tarkibi quyidagichadir: 
60 gramm – glitserin 
2,6 gramm – natriy karbonat (kristtal tuzlisi) 
5,0 g – stearin kislotasi 
Suvda eruvchi asoslardan shamchalar tayyorlash
Ma‘lumki, suvda eruvchi asoslarga jelatin-glitserin, sovun-glitserin va polietilenoksid 
asoslarini kiradi. SHamchalar tayyorlashda jelatin-glitserinli asosning zichligini xisobga olish 
kerak (kakao moyining zichligi 0,95g/sm3). Demak, jelatin-glitserinli asosning zichligi kakao 
moyining zichligidan 1,21 marta ortiq. 
1,21 soni yog‗li asoslarda suvda eriydigan asoslarga o‗tish koeffitsienti deb ataladi 
(boshqa nomi o‗tish moduli). 
Laboratoriya ishi 
1. 10 dona efedrin gidroxlorid saqlagan shamchani tayyorlang. 
2. Tayyorlash jarayonini texnologiyasini va pasportini daftarda yoriting 
3. Tayyor shamchani sifatini tekshiring 
4. Tajribalar in vivo usulda amalga oshirilib, bunda 140 - 150 g og‗irlikdagi erkak
kalamushlarda olib boriladi. Buning uchun kalamushning orqa ichagiga efedrin 
gidroxloriddan 15 mg saqlaydigan shamcha og‗iz orqali yuboriladi. Jadvalda keltirilgan
vaqt oralig‗ida kalamushning siydigi olinib tarkibidagi ta‘sir etuvchi modda miqdori 
X DF da keltirilgan titrlash usul bo‗yicha miqdoriy tahlil qiling. 
5. Keltirilgan natijalarga asoslanilgan holda efedrin gidroxloridning shamcha dori turi 
tarkibidagi ta‘sir etuvchi moddaning ajralib chiqish egri chizig‗ini grafik holda chizing. 

---

77 
Bunda grafikning ordinata o‗qiga ta‘sir etuvchi modda miqdori(S%), absissa o‗qiga esa 
ta‘sir etuvchi moddaning aniqlangan vaqtini ko‗rsating. 
Dori turi 
Namunalar 
 № 
Dori miqdori(mkg/ml)