Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya

―SWOT-tahlil‖ metodi
”
grafik organayzer uslubi buyicha olib boriladi.
Mazkur metod mavjud nazariy bilimlar va amaliy tajribalarni tahlil qilish, taqqoslash 
asosida muammoni hal etish yo‗llarini topishga, bilimlarni mustahkamlash, takrorlash, 
baholashga, mustaqil, tanqidiy fikrlashni, nostandart tafakkurni shakllantirishga mo‗ljallangan. 
Uslubiy ta‘minot va mashg‗ulot jixozlanishi:
mavzuga oid tarqatma materiallar, uslubiy 
qo‗llanma, adabiyotlar, ma‘ruza matni, internet ma‘lumotlari, mavzu bo‗yicha prezentatsiya. 
Asosiy matn 
 
Suyuq geterogen dispers sistemalar.
Emulsiya va suspenziya holida qo‗llaniladigan dorivor 
vositalar absorbsiyasi asosn ingichka ichakning yuqorigi qismida boradi, chunki oshqozonda ular 
suvda etarli eruvchanlikni namoyon qilmaydilar. Bunday preparatlarning suyuq holati ularning 
absorbsiya joyida tez o‗tishiga, oshqozon ichak traktining sekretsiyasining ko‗tarilishiga va 
peristaltikani qo‗zg‗alishiga ta‘sir ko‗rsatadi. Dori vosistasining oshqozondan ichakka o‗tish 
• кучли томонлари 
S – (strength
)
• заиф, кучсиз томонлари 
W – (weakness
)
• имкониятлари
O – (opportunity)
• тўсиқлар
T – (threat) 

---

125 
tezligiga emulsiyalarning tarkibidagi lipidlar va yopishqoqlik to‗siq bo‗ladi, shuningdek 
suspenzion sistemalarda ham. Bu dori turlari tarkibidagi yordamchi moddalar ichak membranasi 
bilan o‗zaro ta‘sirga kirib dori vositalarining membrana orqali o‗tishini yaxshilaydi. 
Emulsiya va suspenziyalarda dori vositasining ajralib chiqishi va transportirovkasida asosiy 
o‗ringa ega dori vositasining fizik-kimyoviy xossalari quyidagi tenglamada ifodalanadi:
Ingredientlarning dispers muhitda eruvchanligi qobiliyati.
Suyuq geterogen sistemalarda 
disperslik darajasini yaxshilashda ko‗p hollarda texnologik qarash nuqtai nazaridan qaralganda 
etanol, sorbitol, glitserin, propilenglikol, dimeksid va boshq. qo‗shiladi. Bu moddalar 
absorbsiyani tezlashtiradi va kattalashtiradi.YA‘ni birinchidan, suspendirlangan moddalarning 
eruvchanligi hisobiga, ikkinchidan esa , o‗zining katta lipofilligi hisobiga dori moddasini 
membranadan o‗tishini osonlashtiradi.