Toshkent farmatsevtika instituti dori turlari texnologiyasi kafedrasi biofarmatsiya

«Aniq»
va 
«o‗xshash bo‗lgan» 
nomutanosibliklar mavjud. 
“O„xshash bo„lgan” 
nomutanosibliklar 
– bu retseptda bir biriga antogonist bo‗lgan, lekin 
farmakologik jixatdan bir-biri bilan uyg‗un yoki kimyoviy jixatdan mutanosib bo‗lgan 
dorivor moddalarni vrach oldindan bilgan xolda bemor uchun davolovchi omil sifatida dori 
shaklini tavsiya etadi 
Aniq nomutanosibliklar 
(Incompatibilita pharmaceutica) bu dorivor moddalarning 
shunday aralashmasiki, unda dori shakli yaratilganda ularning fizik-kimyoviy xosalari o‗zgarib 
ketib, turli xil kimyoviy reaksiyalar ta‘sirida tayyorlangan dori shaklini davolovchi xossasini 

---

48 
pasaytirib yoki zaxarli moddaga aylantirib yuborishi mumkinligi tshuniladi.
Ushbu jarayon vrach tomonidan nazarda ko‗zlanmagan bo‗ladi. Buni oldini olish 
maqsadida vrach va farmatsevtni o‗zaro hamkorligi bo‗lsa ma‘qul bo‗ladi. Retseptda dori 
moddalarining turli xil o‗zgarishini xisobga olgan xolda 3 xil nomutanosibliklar mavjud:
fizik va fizik-kimyoviy; 
kimyoviy; 
farmakologik. 
Dori moddalarrining nomutanosibligi sababli tayyorlangan va bemor tomonidan qabul 
qilingan dori shakllari quyidagi holatlarga olib kelishi mumkin: 
Dori moddasini terapevtik ta‟sirini pasayishi;
Davolovchi ta‟sirni umuman ko„rsatmasligi;
Nojo„ya ta‟sirini ortirib yuborishi;
O„lim xolatiga olib kelishi.
Vrach tomonidan yozilgan retseptda nomutanosib bo‗lgan dori moddalari bilan farmatset 
dori shaklini tayyorlab berishga xaqqi yo‗q!
Fizik-kimyoviy nomutanosiblikning tavsifi va kelib chiqish sabablari nomutanosiblikning 
Fizikaviy nomutanosibliklar – bu dori shaklini ichiga kiradigan dorivor moddalarini faqat 
fizikaviy xolatidagi o‗zgarishlariga aytiladi.