Тошкент фармацевтика институти


-matn Тупроқларнинг оғир металлар билан ифлосланиши



Download 1,49 Mb.
Pdf ko'rish
bet150/176
Sana13.12.2021
Hajmi1,49 Mb.
#109838
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   176
Bog'liq
Ekologiya

2-matn Тупроқларнинг оғир металлар билан ифлосланиши 
Ҳозир  атроф-муҳитнинг  оғир  металлар  билан  ифлосланишидан  муҳофаза 
қилишга  алоҳида  эътибор  берилмоқда.  Улар  биосферада  кўп  тўпланганда  тирик 
организмлар  мутаносиблиги  бузилиб,  ҳар  хил  салбий  оқибатлар  келиб  чиқади. 
Тупроқда  микробиологик  ва  биокимѐвий  жараѐнларнинг  йўналиши  ва  интенсивлиги 
ўзгаради,  тупроқ  унумдорлиги  пасаяди.  Оғир  металларнинг  дозаси  юқори  бўлса, 
ферментларнинг фаолияти ва тупроқда ҳаво алмашинуви пасаяди. 
Тупроқни ифлослантирувчи энг хавфли модда симоб ҳисобланади. Симоб заҳарли 
кимѐвий    моддалар,  саноат  корхоналари  чиқиндилари  билан    бирга  тупроққа  тушади. 


Тупроқнинг  қўрғошин  билан  заҳарланиши  айниқса  кўп  учрайди.  Таҳлилий 
кўрсаткичлар натижасига кўра 1 тонна қўрғошин олинганда  чиқинди билан бирга 25 кг 
қўрғошин  чиқариб  ташланади.  Қўрғошин  бирикмалари  бензинга  ҳам  қўшилади. 
Шунинг учун автомагистраллар бўйлаб жойлашган ҳудудлар тупроғида  қўрғошин кўп 
бўлади. Йирик қора ва рангли металлургия заводлари яқинидаги тупроқлар темир, мис, 
руҳ, марганец, никель, алюминий ва бошқа металлар билан ифлосланган. 
Радиоактив элементлар атом бомбаси портлашидан сўнг, саноат корхоналари ва 
илмий  тадқиқот  лабораторияларининг  суюқ  чиқиндилари  билан  тупроққа  тушиши 
мумкин.  Атом  электр  станциялари,  музѐрорлар,  сувости  кемаларидан  эътиборсизлик 
билан  фойдаланиш  оқибатида  юз  бериши  мумкин  бўлган  ҳолокатлар  тупроқни  узоқ 
вақт  давомида  радиоактив  ифлосланишига  сабаб  бўлади.  Радиоактив  моддалар 
тупроқдан ўсимликларга, улардан одам ҳамда ҳайвонлар организмига  ўтади.  
Тупроқдаги  оғир  металлар  миқдорини  камайтириш  мақсадида  ион  алмашинув 
хусусиятига эга бўлган смолалардан фойдаланиш самаралидир. Катион алмашинувига 
эга бўлган смолалар оғир металларни ўзига ютади ва натижада ўсимликлар ундан жуда 
кам  заҳарланади.  Хуллас,  фан-техника  тараққиѐти  шароитида  инсон  билан  тупроқ 
ўртасидаги    боғланиш  мураккаблашиб  боради,  тупроқни  муҳофаза  қилиш  ва 
унумдорлигини  ошириб  бориш  тадбирларини  ривожлантиришда  қишлоқ  хўжалик 
ходимлари буни эътибордан четда қолдирмасликлари лозим. 

Download 1,49 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   176




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish