Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

чт. 

,  T,  • 

■  ,  

100  120 

5

a) Buyuk Bntamyada 

—

: —

  =   -   =   1,6 .

90  80 

9

b) Portugaliyada 

— : —

  =   -   -   2,25  .

730

---

2. Vino bo‘yicha qiyosiy xarajatlar:

120  100 

3

a) Buyuk Bntaniyada 

—

: —

  =  -   =   0 ,6 .

80  90 

4

b) Portugaliyada 

—

: —   =   -   =   0,4 .

Hisob-kitoblar shuni ko‘rsatadiki, don bo‘yicha qiyosiy xarajatlar 

koeffitsienti  Portugaliyaga  (2,25)  nisbatan  Buyuk  Britaniyada  (1,6) 

pastligi  sababli  donni  Buyuk  Britaniya  ishlab  chiqarishi  va  eksport 

qilishi  lozim.  Vino  bo‘yicha  qiyosiy  xarajatlar  koeffitsienti  Buyuk 

Britaniyaga (0,6) nisbatan Portugaliyada (0,4) pastligi sababli, vinoni 

Portugaliyada  ishlab  chiqarish va  eksport qilish maqsadga muvofiq- 

dir. Bunday tartibdagi xalqaro savdoda ishtirok etish har ikkala mam- 

lakat uchun ham manfaatli hisoblanadi.

Iqtisodiyot  nazariyasida  xalqaro  ixtisoslashuvning  ustunlikla- 

rini  asoslash  Rikardoning  klassik  sxemasi  bilan  cheklanmagan.  XX 

asrda  xalqaro  ixtisoslashuvning  qonuniyatlari  E.  Xeksher,  B.  Olin, 

P.  Samuelson,  J.  Keyns, V.  Leontev,  G.  Xaberler va boshqa ko‘plab 

iqtisodchilar  tomonidan  tadqiq  qilindi.  Jumladan,  iqtisodiy  adabi- 

yotlarda  Xeksher-Olin-Samuelson  modeli  deb  yuritiluvchi  model 

alohida  ahamiyat  kasb  etadi.  Bu  model  asoschilari  E.  Xeksher  va

B.  Olin xalqaro tovar oqimlarining yo‘nalish va tarkibiy tuzilishi qay 

tarzda belgilanishi to‘g‘risidagi zamonaviy tasawurlarni ishlab chiq- 

dilar.  P.  Samuelson  esa  mazkur  fikrlami  amaliy jihatdan  ifodalov- 

chi  matematik  shartlarni  ochib  berdi.  Mazkur  model  asosida  ishlab