Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

17.2-rasm. Iqtisodiy о ‘sish natijasida milliy iqtisodiyot ishlab chiqarish 

imkoniyatlarining kengayishi

120 

I. Karimov  Bosh maqsadimiz -  mavjud qiyinchiliklarga qaramasdan, 

olib  borayotgan  islohotlami,  iqtisodiyotimizda  tarkibiy  o‘zgarishlami  izchil 

davom ettirish, xususiy mulkchilik, kichik biznes va tadbirkorlikka yanada keng 

yo‘l  ochib  berish  hisobidan  oldinga  yurishdir  //  Mamlakatimizni  2015-yilda 

ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2016-yilga mo'ljallangan iqtisodiy 

dastur-ning eng muhim ustuvor yo‘nalishlariga bag‘ishlangan Vazirlar Mahka- 

masining kengaytirilgan majlisidagi  ma’ruzasi  //  Xalq  so‘zi,  2016-yil  16-yan- 

var.

486

---

Rasmdan ko'rinadiki, iqtisodiy o‘sish natijasida ishlab chiqarilgan 

ijtimoiy mahsulot miqdori  ortadi,  bu esa aholi  turmush  farovonligi- 

ning  oshishiga  olib  keladi.  Iqtisodiyot  mavjud  ehtiyojlami  yanada 

to‘laroq qondirish imkoniga ega boiadi.

Iqtisodiy o‘sishning ahamiyati to‘g‘risida gapirilganda uning dara- 

jasini ham e’tiborda tutish lozim.  Iqtisodiy o‘sish sur’atlarining aha- 

miyatlilik  darajasi  turli  mamlakatlar  real  YalMning  hajmidan kelib 

chiqqan  holda  farqlanadi.  Real YalM hajmi  nisbatan kichik boigan 

mamlakatlar  uchun  8-10%  darajasidagi  iqtisodiy  o‘sish  sur’ati 

mc’yordagi holat sanalishi, real YalM hajmi juda katta boigan mam­

lakatlar uchun  2-3% darajasidagi  iqtisodiy o‘sish sur’ati esa ahami­

yatli ko‘rsatkich hisoblanishi mumkin.

Iqtisodiy  o'sish  sur’atining  ahamiyatini  iqtisodchilar  tomonidan 

qoilaniluvchi  «70  miqdori  qoidasi»  yordamida  ham  ochib  berish 

mumkin.  Bu qoidaga ko‘ra,  milliy iqtisodiyotda ishlab chiqarilayot­

gan YalM hajmini 2 baravarga oshirishda qancha vaqt talab etilishini 

aniqlash uchun 70 sonini yillik o‘sish sur’atiga boiish kerak boiadi.

Mamlakatimizdagi  o‘sish  sur’atining  4,8%  darajasida  YalMni  2 

baravar oshirish uchun  14-yil va 7 oy talab  etiladi (70:4,8).  Keyingi 

yillarda iqtisodiy o‘sish sur’atining yanada oshirilishi bu muddatning 

ahamiyatli ravishda qisqarishiga olib keladi. Bu qoida orqali biz faqat- 

gina  keyingi  yillardagi  iqtisodiy  o‘sishning  bashoratinigina  amalga 

oshirishimiz  mumkin.  Birinchi  Prezidentimiz  ta’kidlaganlaridek, 

“Mamlakatimiz  yalpi  ichki  mahsulotining  2016  -2030-yillarda  2 

barobar ko‘payishiga  erishish uchun  o‘rtacha  yillik  o‘sish  sur’atlari

4,8 foiz darajasida boiishini ta’minlash zarur. Agar keyingi  11-yilda 

bu  ko‘rsatkich  8  foizdan  yuqori  boiib  kelganini  hisobga  oladigan 

boisak, bu vazifani amalga oshirish uchun mustahkam asos va zamin 

borligi yaqqol ayon boiadi”.121 Lekin real iqtisodiyotda bu qoidadan

121