Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

15.2. Yalpi taklif tushunchasi. Yalpi taklif tarkibi va unga 

ta’sir qiluvchi omillar

Iqtisodiyotni  muvozanatli  yuritishda  yalpi  taklif va  unga  ta’sir 

etuvchi omillami bilish muhimdir.

Yalpi  taklif  (aggregate  supply,  AS)  -   mamlakatda  muayyan 

vaqtda  ishlab  chiqarilib,  narxlaming  muayyan  darajasida  so- 

tishga  tayyor  turgan,  o‘zining  ijtimoiy  nafliligi,  turlari,  sifati, 

miqdori va ijtimoiy qiymati bo‘yicha shu davrdagi talabga javob 

beradigan barcha tovarlar va xizmatlar hajmidir. Bu narxlaming 

har xil mumkin boigan  o‘rtacha darajasida milliy  ishlab  chiqarish­

ning mavjud real hajmini ko‘rsatadi.

427

---

Yalpi taklif turli xil ishlab chiqarilgan iste’mol tovarlari va xizmat­

lardan hamda investitsiya tovarlaridan iborat bo‘ladi. Bundan tashqa­

ri  yalpi  taklifga uy xo‘jaliklari  taklif qiladigan  ishchi  kuchi  resurs­

lari ham kiradi. Albatta ishlab chiqarilgan va sotishga mo‘ljallangan 

iste’mol tovarlari va xizmatlari ham,  shuningdek,  investitsiya tovar- 

larining  turlari  ham juda  ko‘p  va  turli-tumandir.  Lekin  yalpi  talab 

o'zining  ijtimoiy  zaruriy nafliligi  bilan,  ya’ni  o‘zining  turlari,  miq­

dori va sifati bo‘yicha hamda ijtimoiy qiymati bo‘yicha shu davrdagi 

ishlab chiqarish va jamiyat a’zolari talabiga mos kelishi kerak. Yalpi 

taklifni va uning miqdorini umumlashtirib quyidagi rasm ko‘rinishida 

ifodalash mumkin (15.4-rasm).