Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

Karimov I.A. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O‘zbekiston sharoitida 

uni bartaraf etishning yoilari va choralari. -  Т.: 0 ‘zbekiston, 2009, 22-23-b.

387

---

sodiy mustaqilligi va moliyaviy barqarorligini oshirish, fermyerlam- 

ing yer-suv resurslaridan oqilona foydalanish, zamonaviy texnologi- 

yalami joriy etish va qishloq xo‘jalik xomashyosini kompleks qayta 

ishlash,  shuningdek,  qishloqda  yangi  ishlab  chiqarishlar  va  xizmat 

ko‘rsatish sohalarini tashkil qilish hamda rivojlantirish hisobiga mexa- 

nizatsiyalash  darajasi  va  rentabellikni  oshirishdan  manfaatdorligini 

rag‘batlantirish kabi yo‘nalishlar belgilandi.

Qishloq  xo‘jaligini  davlat  tomonidan  qo‘llab-quwatlashning 

asosiy yo‘nalishlari sifatida quyidagilar belgilandi:

Birinchi yo‘nalish -  bevosita fermer xo‘jaliklarini mahsulot ishlab 

chiqarish bo‘yicha asosiy xarajatlarini moliyalashtirish

Ikkinchi yo‘nalish -  qishloq xo‘jaligi korxonalariga soliq  imtiyoz- 

larining berilishi

Uchinchi yo‘nalish -  ball-boniteti past yerlarda paxta yetishtiradi- 

gan fermer xo‘jaliklariga moliyaviy yordam berish

To'rtinchi  yo‘nalish  -   respublikamizda  irrigatsiya-melioratsiya 

tizimini Davlat tomonidan qo‘llab-quwatlash

Respublikada  agrar islohotlami  amalga oshirishning barcha bos- 

qichlarida  xo‘jalik  yuritish  mexanizmini  takomillashtirishga  ham 

katta ahamiyat berildi. Bunga dastlab, umumdavlat ehtiyojlari uchun 

yetkazib  berilayotgan  mahsulotlarga  oqilona  xarid  narxlarini  bel- 

gilash,  keyinchalik  mahsulotlaming  ko‘pchilik  turlariga  davlat  bu- 

yurtmasini asta-sekin bekor qilish (1995-yildan faqat paxta va donga 

davlat buyurtmasi saqlanib qoldi) hamda qishloq xo‘jalik korxonala­

rini qo‘llab-quwatlash (soliqlardan ozod qilish, kreditlami qaytarish 

muddatini cho‘zish va boshqalar) orqali erishildi.

Hozirgi davrda agrar islohotni tubdan hal etishni taqozo qilayotgan 

g‘oyat muhim yo‘nalish -  qishloq xo‘jaligida band bo‘lgan ortiqcha 

ishchi kuchini bo‘shatib olish va ulami iqtisodiyotning boshqa tarmoq- 

lariga (sanoat,  xizmat ko‘rsatish va boshqa sohalariga) jalb etishdan 

iboratdir.  Bunda qishloq joylarda faoliyat shaklini tez o‘zgartira oluv- 

chi, zamonaviy texnologiyaga ega bo‘lgan, qishloq xo‘jalik xomashyo­

sini qayta ishlaydigan, kasanachilik va xalq hunarmandchiligiga asos­

langan kichik korxonalami ochish ustuvor vazifa hisoblanadi.

Qishloq joylarida ishlab chiqarish va ijtimoiy infratuzilmani jadal

388

---

rivojlantirish -  agrar sohadagi islohotlaming hozirgi kundagi ustuvor 

yo‘nalishlardan biri b o iib hisoblanadi. Qishloqda turmush darajasini 

yuksaltirishga,  qishloqlarimiz  qiyofasini  o‘zgartirishga  qaratilgan 

uzoq muddatli  va bir-biri bilan  chambarchas  bogiiq keng  koiamli 

chora-tadbirlami  amalga  oshirish,  ijtimoiy  soha  va  ishlab  chiqarish 

infratuzilmasini  rivojlantirishni jadallashtirish,  mulkdoming,  tadbir­

korlik va kichik biznesning maqomi, o‘mi va ahamiyatini tubdan qay­

ta ko‘rib chiqish, fermer xo‘jaliklari rivojini har tomonlama qoilab- 

quwatlash masalalari dolzarb boiib bormoqda.

Ana 

shu 

dolzarb 

masalalami 

hal 

qilish 

maqsadida 

0 ‘zbekiston  Respublikasini 

2017-2021-yillarda  rivojlantirish- 

ning  strategik  yo‘nalishlarida  “Qishloq  xo‘jaligini  moder-