Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

ropa tiklanish va taraqqiyot banki (ETTB) tuzildi.

Shuni ta’kidlash lozimki, jahon iqtisodiy munosabatlarini xalqaro 

tartibga solish tizimida doimiy o‘zgarishlar ro‘y berib turadi.  80-yil- 

larda  iqtisodiy,  ijtimoiy,  siyosiy  sabablar taqozo  qilgan  dunyo  siyo- 

siy  vaziyatdagi  o‘zgarishlar,  jahon  xo‘jalik  aloqalari  tizimini  ko‘p 

tomonlama tartibga  solish  shakllari  evolyusiyasiga  olib  keldi.  Bular 

ichida sobiq sotsialistik mamlakatlarda vaziyatning o‘zgarishi, tashqi 

faoliyatida  mustaqil  subyektlami  tashkil  qiluvchi  davlatlar  sonining 

keskin ko‘payishi hamda  dunyo  mamlakatlari  ichida ro‘y beradigan 

o ‘zgarishlar muhim o ‘rin tutadi.

80-yillaming  o‘rtalarida  dunyoda  AQSH,  G'arbiy  Yevropa  va 

Yaponiyadan  iborat  ancha  qudratli  raqobatlashuv  markaz  vujudga 

keldiki, bu ham jahon iqtisodiy munosabatlarini tartibga solishga o ‘z 

ta’sirini ko‘rsatadi.

Jahon  xo‘jalik  aloqalarini  tartibga  solishga  xalqaro  tashkilotlar 

a’zolari tarkibidagi o ‘zgarishlaming ham ta’siri bo‘ldi. XVF, XTRB, 

TSBK  (XST)ga  Osiyo,  Afrika,  Lotin  Amerikasidagi  ozod  bo‘lgan 

mamlakatlar  va  keyin  qator  sobiq  sotsialistik  mamlakatlar  faol  kira 

bordiki, bu ham jahon xo‘jaligi  aloqalarini tartibga solishda m a’lum 

o ‘zgarishlarga olib keladi.

703

---

Yevropa Ittifoqi (El) doirasida yagona bozomi bunyod etishga ha- 

rakat tufayli yagona umumYevropa fuqaroligi,  iqtisodiy,  valyuta va 

siyosiy ittifoq ta’sis etiladi.  Bu Ittifoqning  Shartnomada belgilangan 

vazifalarini bajarish uchun bir qator Yevropa muassasalari tuzildi.

Yevropa  Ittifoqining  ijroiya  organi  Yevropa  hamjamiyati  Ko-