Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

2.1. Ishlab chiqarish omillari va ularning tarkibi

Ishlab  chiqarish jarayonining  mazmunini  chuqur  anglash  uchun 

eng aw alo, ishlab chiqarish omillari va ulaming tarkibiy qismlari bi­

lan tanishib chiqish maqsadga muvofiq hisoblanadi.

Ishlab  chiqarish  jarayonida  bevosita  qo‘llaniluvchi  barcha 

resurslar ishlab  chiqarish omillari deyiladi. Iqtisodiyotning tizimi 

va shaklidan qat’iy nazar ishlab chiqarish sodir bo‘lishi uchun uchta 

omil:  ishchi kuchi,  mehnat  qurollari  va mehnat predmetlari bo‘lishi 

shart. Bundan ko‘rinadiki, ishlab chiqarish omillari,  iqtisodiy resurs- 

lardan  farqli  o‘laroq,  o ‘z  ichiga  faqat  ishlab  chiqarish  va  xizmat 

ko‘rsatish jarayonida bevosita ishtirok etuvchi unsurlami oladi. Misol 

uchun,  iqtisodiy resursning muhim tarkibiy qismlaridan hisoblangan 

pul  resurslari  iste’mol  mollari  zaxiralari  ishlab  chiqarish jarayonida 

bevosita  qo‘llanilmaganligi  sababli,  ishlab  chiqarish  omili  bo‘la  ol-

45

---

maydi.  Ishlab  chiqarish  omillarining  mohiyatini  yanada  kengroq 

tushunish uchun ulaming har biriga alohida ta’rif berib o ‘tamiz.