Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

3. Kasb bo‘yicha malaka darajasini litsenziyalash. Bu ma’lum 

mehnat  turi  taklifini  cheklash  vositasi  hisoblanadi.  Bunda  kasaba 

uyushmalari  korxona ma’muriyatiga  ma’lum  kasbdagi  ishchilar  aniq 

ko‘rsatilgan talablarga javob bergan taqdirda ishga qabul qilishga ta’sir 

ko'rsatadi.  Bu talablar o‘z ichiga ishchining ta’lim darajasi,  mutaxas- 

sislik bo‘yicha ish staji, imtihon natijasi va shaxsiy tavsiflarini oladi.

4.  Kasaba  uyushmalari  jamoa  shartnomalari  tuzishda  mo­

nopol  holatga  ega  bo‘lgan  tadbirkorlarga  qarshilik  ko‘rsatish 

yo‘li bilan ham ish  haqi stavkasini oshirishga erishishi mumkin. 

Buning natijasida ish haqini oshirish bilan bog‘liq qo‘shimcha sarflar, 

yangi ishchi kuchini yollash natijasida olinadigan qo‘shimcha mahsu­

lot hajmidan ortiq bo‘ladi.

Kasaba uyushmalari o‘zlarining iqtisodiy vazifalarini amalga oshi- 

rishlarida  manfaatlari  himoya  qilinayotgan  mehnatkashlar  guruhi- 

ning  kasbiy  ixtisosligi  xususiyatlaridan  kelib  chiqqan  holda  yopiq

356

---

(tor) yoki ochiq (keng) turda tashkil etilishi mumkin.  Yopiq turdagi 

kasaba  ujijshnialari ish hafli darajasini oshirish uchun ishchi kuchi 

taklifini qisqartimhga Jaarakaf qiladilar. Вц ko‘praq ma’lum kasb eg­

alari,  nja^l^n,  4ш4©Эр1#г,  g-islit  temvchilar,  elektr  payvandchilar 

labil^rju p*ziga birfashtif^vchi sex k^saha uynshnwlari 

tash­

kil gfiladi- 

kss^ba jjyushmalari ish berRvcliiiarni faqat mazlcur Va­

sal^ tiyushm^iga ^’?P hfi‘lg№ ishPhilart*i yollashga majbyr etib, shu 

prqalj  ishphi  kuphi  taklifi  ustidan  nazorat  o‘rnatadilar.  Zarur  holda 

kasab§ uyvishm^igs ^’*a|flwi ftisg^rtirish РЩзЛ ishchi kuchi taklifini 

syn’iy yo‘l bilan qisqgitiradijar. Bunda ular quyidagi yo‘Uardan fqy- 

dalanishlari щцткщ: