Toshkent davlatiqtisodiyot universiteti b. Y. Xodiyev, sh sh. Shodmonov

Taqsimot -  ishlab chiqarish omillari va uning natijalarini iqti-

 

sodiyotning turli  qism  va  subyektlari  o‘rtasida  taqsimlash jara­

yoni. 

Bu bosqichda,  eng  aw alo,  ishlab  chiqarish vositalari,  kapital, 

ishchi kuchi va boshqa resurslar turli tarmoqlar, sohalar, hududlar va 

nihoyat,  korxonalar  o‘rtasida  taqsimlanadi.  Bundan  tashqari,  ishlab 

chiqarish  natijasi  bo‘lgan  tovar  va  xizmatlar,  ulaming  pul  holidagi 

ko‘rinishi bo‘lgan daromadlar ham taqsimlanadi.

Bizning  misolimizdagi  non  mahsulotini  ishlab  chiqarish  uchun 

ham ushbu faoliyat sohasiga kerakli resurslar -  traktorlar,  omochlar, 

seyalkalar,  kombaynlar,  yuk  mashinalari,  tegirmonlar  va  tandirlar; 

ulami  ishga  soluvchi  traktorchi,  haydovchi,  dehqon,  ishchi  va  non- 

voylar  -   barchasi  taqsimot jarayonidan  o‘tadi.  Ular  aynan  mehnat 

taqsimoti  va  ixtisoslashuv  tufayli  turli-tuman  faoliyat  va jarayonlar 

bo‘yicha  o‘z  o‘milarini  topadilar.  Shuningdek,  tayyor  bo‘lgan  non 

mahsulotini sotishdan olingan daromad ham turli kasb egalari -  trak­

torchi, haydovchi, dehqon, ishchi va nonvoy  o‘rtasida, mulk egalari 

o ‘rtasida  taqsimlanadi.  Ular  mahsulotdagi  o ‘z  ulushlarini  ish  haqi 

yoki foyda, foiz, renta ko‘rinishida oladilar.

15

---

Taqsimot  qancha  adolatli  va  to‘g‘ri  bo‘lsa,  ishlab  chiqarishning 

yuksalishiga shuncha ijobiy ta’sir ko‘rsatadi, uni rag‘batlantiradi.