Тошкент давлат юридик университети

Ekologik me’yorlash – 
bu davlat organlarining atrof tabiiy muhit 
sifatini, 
tabiiy 
resurslardan 
foydalanish 
hajmini 
va 
boshqa 
ko‘rsatkichlarini belgilash bo‘yicha faoliyati. Ushbu faoliyat vakolatli 
davlat organlari tomonidan amalga oshirilib, sertifikatlashtirish, 
standartlashtirish va boshqa me’yorlarni belgilashda (o‘rnatishda) 
namoyon bo‘ladi.

---

89 
Atrof tabiiy muhitning sifat normativlarida to‘rtta ko‘rsatkich mavjud 
bo‘ladi: 
Tibbiyot ko‘rsatkichi 
– atrof tabiiy muhitga antropogen ta’sir 
ko‘rsatishda insonning genetik fondiga va uning salomatligiga zararsiz 
darajadagi miqdorni hisobga olishdan iborat.
Ekologik ko‘rsatkich 
– bu ekologik me’yorlar orqali o‘simlik va 
hayvonot dunyosining saqlanib qolinishini ta’minlash hisoblanadi.
Texnologik ko‘rsatkich 
– bunda mavjud bo‘lgan texnika va 
texnologiya bilan belgilangan me’yorlarni ta’minlash imkoniyati hisobga 
olinadi.
Texnikaviy-tashkiliy ko‘rsatkich
– bu jamiyatdagi mavjud bo‘lgan 
institutlar (davlat nazorati, monitoring va boshqalar) bilan zamonaviy 
o‘lchash va baholash uskunalarini qo‘llagan holda atrof tabiiy muhitga 
zararli ta’sirni aniqlash imkoniyatidir.
Ekologik me’yorlash har bir tabiiy resurs bo‘yicha alohida tuzilgan 
bo‘lib, yagona bir ekologik me’yor mavjud emas. Ammo, ma’lum bir 
tabiiy resursga nisbatan belgilangan ekologik me’yor, ushbu tabiiy 
resursning muhofaza qilinishiga qaratilgan bo‘lsa, boshqa tabiiy 
resurslarning muhofazasini ta’minlovchi me’yorlar hamdir. Misol 
tariqasida, oqova suvlardagi ifloslantiruvchi moddalarning yo‘l 
qo‘yiladigan miqdorlari suvning sifatini ta’minlab, suv obyektlarida 
mavjud bo‘lgan o‘simlik va hayvonot dunyosining muhofazasini 
ta’minlaydi. Shu bilan birga ushbu me’yor insonlarning toza ichimlik 
suviga bo‘lgan ehtiyojini qondirishiga asos hisoblanadi.
Ba’zi bir ekologik me’yorlar atrof tabiiy muhit obyektlarining sifati 
va sonini belgilaydigan reja sifatida ko‘zga tashlanadi. Masalan, atmosfera 
havosida ifloslantiruvchi moddalar hamda biologik organizmlarning inson 
va atrof tabiiy muhit obyektlari uchun yo‘l qo‘yiladigan darajadagi 
to‘planishi yoki hayvonot dunyosidan ov qilish usulida foydalanish sonini 
belgilaydigan kvotalarni ko‘rsatish mumkin.