Тошкент давлат юридик университети

subyektlari bo‘yicha
quyidagilarga bo‘linadi: 

hamma subyektlarga taalluqli me’yorlar – ekologik standartlar, 
atmosfera havosida ifloslantiruvchi moddalar va biologik organizmlarning 
inson va tabiiy muhit obyektlari uchun YQD to‘planishi, suvlarda 
ifloslantiruvchi moddalar va biologik organizmlarning inson hamda tabiiy 
muhit obyektlari uchun YQD to‘planishi; 

ma’lum bir subyektga taalluqli me’yorlar atmosfera havosiga 
doimiy manbalardan ifloslantiruvchi moddalar, biologik organizmlarning 
yo‘l qo‘yiladigan darajadagi normativlari hisoblanadi. Bu turdagi ekologik 
me’yorlar ishlab chiqilishi va tasdiqlanishi bilan boshqa ekologik 
me’yorlardan farqlanadi, ya’ni manfaatdor yuridik va jismoniy shaxslar 
tomonidan ishlab chiqilib, tabiatni muhofaza qilish, sanitariya nazorati va 
boshqa tegishli organlar tomonidan tasdiqlanadi.
Amal qilish muddati bo‘yicha ekologik me’yorlash 
muddatsiz 
yoki 
ma’lum bir muddatga mo‘ljallangan
me’yorlarga bo‘linadi. Ekologik 
standartlar, atmosfera havosida yoki suvlarda ifloslantiruvchi moddalar va 
biologik organizmlarning inson hamda tabiiy muhit obyektlari uchun YQD 
to‘planishi muddatsiz belgilanadi. Suvdan foydalanish limitlari, hayvonot 
dunyosi bo‘yicha kvotalar muddatli hisoblanadi, chunki ular odatda bir 

---

92 
yilga mo‘ljallab tasdiqlanadi.
Umuman olganda, ekologik me’yorlar fan va texnika rivojlangan sari 
o‘zgarib turadi. Samarali tozalash usullari, qurilmalar, asbob-
uskunalarning yaratilishi hamda joriy qilinishi natijasida ifloslantiruvchi 
moddalar, biologik organizmlar va chiqindilarni chiqarish, tashlash, qayta 
ishlash ko‘rsatkichlari o‘zgarib, ularni atrof muhitga chiqarish miqdorlari 
keskin o‘zgaradi. Buning natijasida ekologik me’yorlarni qayta ko‘rib 
chiqish imkoniyati yaratilib, ishlab chiqarish va o‘zga faoliyatga nisbatan 
yanada qattiqroq ekologik talab belgilanishi mumkin.