Тошкент давлат юридик университети

Muhofaza etiladigan tabiiy hududlarning asosiy turlari
Muhofaza etiladigan tabiiy hududlar belgilangan maqsadi va rejimiga 
qarab quyidagi toifalarga bo‘linadi: davlat qo‘riqxonalari; majmua 
(landshaft) buyurtma qo‘riqxonalari; tabiat bog‘lari; davlat tabiat 
yodgorliklari; ayrim tabiiy obyektlar va majmualarni saqlab qolish, takror 
ko‘paytirish va tiklash uchun mo‘ljallangan hududlar; muhofaza etiladigan 

---

255 
landshaftlar; ayrim tabiiy resurslarni boshqarish uchun mo‘ljallangan 
hududlar.
Muhofaza etiladigan tabiiy hududlar davlat mulkidir va uning 
muhofazasidadir. Yer uchastkalari va boshqa tabiiy obyektlar xususiy 
buyurtma qo‘riqxonalar hamda tabiiy pitomniklarni tashkil etish uchun 
yuridik va jismoniy shaxslarga foydalanishga berilishi mumkin.
Davlat hokimiyati va boshqaruvi mahalliy idoralarning qarorlari 
bilan muhofaza etiladigan tabiiy hududlarning boshqa toifalari ham 
nazarda tutilishi mumkin. Muhofaza etiladigan tabiiy hududlarni tashkil 
etish, ulardan foydalanish va ularni muhofaza qilish sohasidagi davlat 
boshqaruvini 
O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi, davlat 
hokimiyati va boshqaruvi mahalliy idoralari
amalga oshiradi.
Muhofaza etiladigan tabiiy hududlardan foydalanish va ularni 
muhofaza qilish sohasidagi davlat nazoratini O‘zbekiston Respublikasi 
Ekologiya va atrof-muhitni muhofaza qilish davlat qo‘mitasi amalga 
oshiradi.
O‘zbekiston Respublikasi “Muhofaza etiladigan 
tabiiy hududlar to‘g‘risida”gi Qonunining 
7-
moddasiga asosan,
muhofaza etiladigan tabiiy hududlarning yer 
uchastkalari tabiatni muhofaza qilish, sog‘lomlashtirish va rekreatsiya 
maqsadlariga mo‘ljallangan yerlar jumlasiga kiradi.
Yodda tuting! 
Muhofaza etiladigan tabiiy hududlarning yer uchastkalari va 
akvatoriya 
uchastkalarida 
mazkur 
hududlardan 
foydalanishning 
belgilangan maqsadiga zid har qanday faoliyat taqiqlanadi.
Muhofaza etiladigan tabiiy hududlarning holatiga salbiy ta’sir 
ko‘rsatadigan yoki ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan faoliyatni cheklash yoki 
taqiqlash uchun yer uchastkalarini saqlash vazifasi belgilanadi.
Muhofaza etiladigan tabiiy hududlarni tashkil etishda yuridik va 
jismoniy shaxslarning faoliyatini cheklash yoki tugatish tufayli ularga 
yetkazilgan zararning o‘rni qonun hujjatlariga muvofiq qoplanadi.
Muhofaza etiladigan tabiiy hududlarni tashkil etish uchun qishloq 
xo‘jaligiga mo‘ljallangan va o‘rmon fondidagi yerlar ajratib berilganda 
qishloq xo‘jaligi hamda o‘rmon xo‘jaligi ishlab chiqarishi ko‘radigan zarar 
va talafotlarning o‘rni qoplanmaydi.

---

256 
Davlat 
qo‘riqxonalarining, 
majmua 
(landshaft) buyurtma qo‘riqxonalarining, tabiat 
bog‘larining, 
davlat 
tabiat 
yodgorliklarining, 
buyurtma 
qo‘riqxonalarning (ovchilik xo‘jaliklarida tashkil etilgan buyurtma 
qo‘riqxonalar bundan mustasno), tabiiy pitomniklarning yer 
uchastkalariga