Тошкент давлат юридик университети

Ekologik jamg‘arma 
– atrof tabiiy muhitni muhofaza qilish, tabiiy 
resurslardan oqilona foydalanish va ekologik xavfsizlikni ta’minlash 
borasidagi faoliyatni moliyalashtirish maqsadida pul mablag‘larini 
to‘plash, taqsimlash va foydalanishga mo‘ljallangan iqtisodiy-huquqiy 
mexanizmning tarkibiy bo‘g‘ini hamda budjetdan tashqari tabiatni 
muhofaza qilish jamg‘armalarining yagona tizimidir.
Atrof 
tabiiy 
muhitni 
muhofaza 
qilish 
iqtisodiy-huquqiy 
mexanizmining yana bir muhim tarkibiy qismlaridan biri 
ekologik 
sug‘urta
institutidir. Sug‘urta – bozor infrastrukturasining muhim unsuri, 
iqtisodiy va ijtimoiy sohaning ajralmas qismi. U bevosita tadbirkorlik 
faoliyati subyektlari va fuqarolarning manfaatlariga taalluqli bo‘lib, turli 
noqulay omillar natijasida yetkazilgan zararni qoplash yo‘li bilan ularning 
mulkiy huquqlari himoyasini ta’minlaydi.

---

131 
O‘zbekiston Respublikasining
 
“Sug‘urta faoliyati to‘g‘risida”gi 
Qonuniga muvofiq sug‘urta deganda, yuridik yoki jismoniy shaxslar 
to‘laydigan sug‘urta mukofotlaridan, shuningdek sug‘urtalovchining 
boshqa mablag‘laridan shakllantiriladigan pul fondlari hisobidan muayyan 
voqea (sug‘urta hodisasi) yuz berganda ushbu shaxslarga sug‘urta 
shartnomasiga muvofiq sug‘urta tovonini (sug‘urta pulini) to‘lash yo‘li 
bilan ularning manfaatlarini himoya qilish tushuniladi. Sug‘urta faoliyati 
esa sug‘urta bozori professional ishtirokchilarining sug‘urtani amalga 
oshirish bilan bog‘liq faoliyati tushuniladi. 
O‘zbekiston 
Respublikasining “Tabiatni 
muhofaza 
qilish 
to‘g‘risida”gi 
Qonunining 
36-moddasiga 
muvofiq 
O‘zbekiston 
Respublikasida atrof tabiiy muhitning ifloslanishi va tabiiy resurslar 
sifatining yomonlashuvi oqibatida zarar yetishi hollarini nazarda tutib 
korxonalar, muassasalar va tashkilotlarning mol-mulki hamda daromadlari, 
fuqarolarning hayoti, ixtiyoriy hamda majburiy sug‘urta qilinadi.