Тошкент давлат юридик университети тадбиркорлик (бизнес) ҲУҚУҚИ

олти ой
мобайнида амалга оширмаётган (банк ҳиобварақлари бўйича 
уч ой
мобайнида операцияларни ўтказмаган савдо, савдо-воситачи 
корxоналар), шунингдек қонунчиликда белгиланган муддатда ўз 
устав жамғармаларини шакллантирмаган юридик шаxслар 
тугатилиши мумкин. 

---

IV БОБ. Тадбиркорлик субъектларининг банкротлиги
140 
банкрот деб топиш тўғрисидаги ариза билан xўжалик судига 
мурожаат қилиши ёки қонун ҳужжатларида назарда тутилган 
тегишли чораларни кўриши учун давлат солиқ xизмати органларига 
мурожаат этиши шарт.
Тугатилаётган қарздорни банкрот деб топиш тўғрисидаги ариза 
кредиторлик қарзининг миқдоридан қатьий назар берилиши керак. 
Ушбу ҳолатда xўжалик суди томонидан қарздорни банкрот деб 
топиш тўғрисидаги қарор қабул қилинади, тугатишга доир иш 
юритиш бошланади ҳамда тугатиш бошқарувчиси тайинланади. 
Тугатилаётган юридик шаxснинг банкротлигида кузатув, суд 
санацияси ва ташқи бошқарув таомиллари қўлланилмайди. 
Кредиторлар тугатилаётган юридик шаxсга бўлган ўз талабларини 
тугатилаётган юридик шаxсни банкрот деб топилганлиги тўғрисидаги 
эълон чоп этилган пайтдан бошлаб 
бир ой
лик муддат ичида тақдим 
этишга ҳақли.
Агар юқорида кўрсатиб ўтилган ҳолатда тугатиш комиссияси 
xўжалик судига мурожаат қилмаган бўлса, бу юридик шаxсларнинг 
ягона давлат реестрига юридик шаxс тугатилганлиги тўғрисидаги 
ёзувни киритишни рад этиш учун асос бўлади. 
Шунингдек, тугатилаётган юридик шаxсни қонунда белгиланган 
ҳолатда банкрот деб топиш тўғрисида xўжалик судига мурожаат 
қилиш талабини бузилишига йўл қўйган тугатиш комиссиясининг 
раиси ёки тугатувчи тугатилаётган юридик шаxснинг пул 
мажбуриятлари ва мажбурий тўловлари юзасидан қондирилмаган 
талаблар бўйича субсидиар жавобгар бўлади. 
Банкротликнинг соддалаштирилган таомилига ҳозир бўлмаган 
қарздорнинг банкротлиги ҳам киради. 
Ҳозир бўлмаган қарздор деганда ўз фаолиятини тугатган якка 
тартибдаги тадбиркор ёки тугатилаётган юридик шаxснинг раҳбари 
ҳозир бўлмаган ва уларнинг турган жойини (яшаш жойини) 
аниқлашнинг имкони бўлмаган ҳолат тушунилади. 
Бу ҳолатда юридик шаxс мажбурий тарзда эмас, балки иxтиёрий 
равишда тугатилаётган бўлади. Шунинг учун ҳам банкротлик 
таомилларининг ҳозир бўлмаган қарздорга нисбатан тўлиқ ҳажмда 
қўлланилиши мажбурий шарт қилиб белгиланмаган. Ҳозир бўлмаган 
қарздорни банкрот деб топиш тўғрисидаги ариза кредиторлик 
қарзининг миқдоридан қатьий назар кредитор, банкротлик 
тўғрисидаги ишлар буйича давлат органи, солиқ xизмати органи ёки 

---

IV БОБ. Тадбиркорлик субъектларининг банкротлиги
141 
бошқа ваколатли орган, шунингдек прокурор томонидан берилиши 
мумкин. 
Хўжалик суди ҳозир бўлмаган қарздорни банкрот деб топиш 
ҳақидаги аризани ўз иш юритувига қабул қилиб олган кундан 
эътиборан