Toshkent davlat yuridik universiteti shaxsiy rivojlanish

 
Oraliq vaqtdan unumli foydalanish 
 

---

113 
Qanday vaqtni oraliq vaqt sifatida tushunishimiz kerak? Odatda 
bizda deyarli har kuni jamoat transportini kutish va unda manzilimizga 
kelishgacha bo‘lgan, rahbar yoki shifokor qabulida o‘tadigan, tadbirlar 
davomidagi tanaffuslar va boshqa shu kabi o‘zimizga 
bog‘liq bo‘lmagan vaziyatlarda vaqtimiz ketishi 
mumkin bo‘lgan, asosiy vazifalarimizni bajarishga 
kamroq vaqt qoldiradigan holatlar mavjud. Shunday 
vaziyatdagi vaqtni biz oraliq vaqt deymiz. Vaqtni 
boshqarish jarayonida aynan oraliq vaqtdan ham unumli foydalanish 
ko‘zda tutiladi va bu ham samaradorlikning yuqori bo‘lishini 
ta’minlaydigan omillardan hisoblanadi.
Kun davomidagi ishlaringizni rejalashtirganda oraliq vaqt uchun 
ham nima qilishingiz mumkinligini inobatga oling. Agar sizda oraliq 
vaqtni qisqartirish imkoniyati bo‘lsa, uni amalga oshirganingiz ma’qul. 
Oraliq vaqt davomida o‘zingiz o‘rganayotgan yoki shug‘ullanayotgan 
soha bo‘yicha biron bir kitobni o‘qish, mobil telefoninigizda elektron 
pochtangizga kelgan xatlar bilan tanishib chiqish yoki so‘nggi 
yangiliklardan xabardor bo‘lish kabi ishlar bilan shug‘ullanganingiz 
ma’qul. Chunki huddi shu ishlarni siz ofisingizda ham baribir bajarib 
muayyan vaqtingizni sarflashingiz kerak bo‘ladi.
Yaxshi dam olish samarali mehnat va muvaffaqiyat omili. Bejizga 
“Yaxshi dam – mehnatga hamdam” degan xalq maqoli kelib chiqmagan. 
Vaqtni boshqarish jarayonida ham bu qoidaning o‘z o‘rni bor. Chunki 
rejalaringizni amalga oshirish ortidan harakatlanib, sizda charchoq 
alomatlari paydo bo‘ladi. Keyingi ishlaringizning unumli bo‘lishi esa 
aynan qanday dam olishingizga bog‘liq. Vaqtni boshqarish bo‘yicha 

---

114 
ekspertlarning tavsiyalariga ko‘ra, dam olish jarayonini ham oqilona 
tashkil etish kerak. Ya’ni, dam olish yoki ta’til davomida xayolingiz 
ishdan to‘liq uzilgan holda o‘zingiz rohatlanadigan joyda bo‘lishingiz 
tavsiya qilinadi. Bu yerda ish bilan bog‘liq detallarni eslatuvchi 
narsalardan yiroq bo‘lish lozim. Oilangiz yoki do‘stlaringiz davrasida, 
tabiat qo‘ynida yoki o‘zingiz orzu qilgan joylarga borishingiz maqsadga 
muvofiq.
O‘z faoliyatingizni avvaldan belgilagan maqsadingiz va tuzgan 
rejangizga asosan monitoring qilish foydalidir. Biz strategik 
maqsadimizni reallashtirish yo‘lida tuzgan yillik, oylik, haftalik va 
kunlik rejalarimizni belgilangan muddatlar yakunlanganidan so‘ng tahlil 
qilishimiz zarur. Aytaylik, kunlik rejaga bir necha vazifalar kiritilib, 
ularni 
kun 
davomida 
bajarish 
belgilangan. 
Kun 
yakunida 
ro‘yxatingizdagi yozgan vazifalarni qay darajada amalga oshirilganini 
tahlil qilishingiz lozim. Agar ba’zi ishlarni bajarishga ulgurmay qolgan 
yoki boshqa sabablar tufayli bajarilmagan bo‘lsa, ularning sababini 
aniqlashingiz, shuningdek, keyingi reja tuzishda mana shunday kelib 
chiqishi mumkin bo‘lgan ehtimoliy to‘sqinliklarni inobatga olishingizda 
qo‘l keladi. O‘z ishlaringizni belgilangan muddatlarda bajarilishini 
xuddi shunday yondashuv bilan haftalik, oylik ishlarga nisbatan ham 
qo‘llash yaxshi samara beradi.
Vaqtni boshqarish bo‘yicha yakuniy fikr bildiradigan bo‘lsak, bu 
ko‘nikma shaxsga o‘z hayotini doimiy muvozanatda saqlash va 
muvaffaqiyatga erishish uchun katta yordam beradi. Mazkur ko‘nikmani 
turli xil usul va yondashuvlarini amalda qo‘llash orqali siz o‘zingiz va 
oilangizning asosiy boshqaruvchisiga aylanasiz.

---

115 
Vaqtni boshqarish va undan unumli foydalanishga oid muhim 
tavsiyalar: