Toshkent davlat yuridik universiteti mamasiddiqov muzaffarjon musajonovich esanova zamira normurotovna

Savol: Sud majlisida protsessual normalar buzilganmi? Sirtdan ish 
ko‘rishda aynan qaysi protsessual harakatlar amalga oshirilishi mumkin 
emas? 

---

 
FUQAROLIK PROTSESSUAL HUQUQI  
 
 
12-BOB. BUYRUQ TARTIBIDA ISH YURITISH 
 
12.1. Sud buyrug‘i tushunchasi va ahamiyati 
 
Sudyalarning  ish  hajmini  kamaytirish,  shu  orqali  odil  sudlovni 
ta’minlashning  samaradorligi  va  sifatini  oshirishning  muhim  usullaridan 
biri  –  sudda  ishlarni  soddalashtirilgan  tartibda  hal  etish  usullarini 
rivojlantirishdir. 
Zero, 
O‘zbekiston 
Respublikasi 
Prezidentining  
2017-  yilning  8-fevralida  matbuotda  e’lon  qilingan  “O‘zbekiston 
Respublikasini  yanada  rivojlantirish  bo‘yicha  Harakatlar  strategiyasi 
to‘g‘risida”gi  Farmonida  qonun  ustuvorligini  ta’minlash  va  sud-huquq 
tizimini yanada isloh qilishning ustuvor yo‘nalishlari odil sudlovni amalga 
oshirish samaradorligi va sifatini oshirish, ma’muriy, jinoyat, fuqarolik va 
xo‘jalik  sud  ish  yurituvining  protsessual  asoslarini  takomillashtirish 
belgilanganligi bejiz emas.  
Fuqarolarning  sud  orqali  himoyalanishga  bo‘lgan huquqlarini  amalga 
oshirishlari  uchun  qo‘shimcha  qulayliklar  yaratish  hamda  da’vo  arizalari 
va  shikoyatlarni  qabul  qilish  hamda  ularni  ko‘rib  chiqish  borasidagi 
dastlabki jarayonlarni yanada soddalashtirish maqsadida fuqarolik ishlarini 
sudda  ko‘rish  va  hal  qilishning  bir  muncha  soddalashtirilgan  tartibi 
“Buyruq tartibida ish yuritish” joriy etilgan.
11
  
Darhaqiqat,  fuqarolik  ishlarini  ko‘rish  va  hal  qilish  tartibini 
belgilovchi  fuqarolik  protsessual  qonunchilikni  yanada  takomillashtirish 
maqsadida  fuqarolik  ishlari  bo‘yicha  sudlarga  kelib  tushayotgan  da’vo 
arizalari,  ariza  va  shikoyatlarni  qabul  qilish  hamda  ularni  ko‘rib  chiqish 
borasidagi  dastlabki  jarayonlarni  imkoni  boricha  soddalashtirish 
masalalariga alohida e’tibor qaratilishi bejiz emas. Zero, fuqarolik ishlarini 
ko‘rib  chiqishning  dastlabki  jarayonlarini  soddalashtirish  sudyalar 
yurituvidagi ish yuklamalarining kamayishiga olib keladi.