Toshkent davlat yuridik instituti o. T. Xusanov

“Mudofaa to„g„risida”, “Umumiy harbiy 
majburiyat va harbiy xizmat to„g„risida”
gi qonunlari bu burchlarni o„tash 
sharoitlarini belgilaydi. 
Ularda harbiy xizmatga chaqirish uchun belgilangan yosh, sog„ligiga 
qo„yiladigan talab, majburiy harbiy xizmat muddati, xizmatchilarga yaratiladigan 
shartlar, kimlar harbiy xizmat o„tashdan butunlay yoki vaqtincha ozod qilinishi 
belgilangan. 
Harbiy xizmatga chaqirishda faqat davlat manfaati emas, fuqarolar manfaati, 
oila manfaati e'tiborga olinishi qonunlarda belgilangan. Jumladan, majburiy harbiy 
xizmatga 18 yoshdan 27 yoshgacha, shu ishga yarokli (sog„ligi jihatidan) fuqarolar 
jalb qilinadi. 
O„kuv yurtlarida ishdan ajralgan holla ta'lim oluvchilar, tergov, surishtiruv 
o„tkazilayotganda ishga daxldor fuqarolarning harbiy xizmatga chaqirilishi 
kechiqtiriladi. Tug„ishgan aka-ukalaridan biri muddatli harbiy xizmatni o„tash 
davrida halok bo„lganlar, yakka-yagona ug„il farzand bo„lgan bolalar harbiy 
xizmatdan ozod etiladi. Amaldagi qonunchilikka asosan majburiy xizmat 
muddatlari ham aniq belgilab qo„yilgan. 
Konstitutsiyada belgilangan burchlarni bajarish, mamlakat taraqqiyotining 
garovi hisoblanadi. Konstitutsiyada belgilangan burchlarni har biri boshqa 
fuqarolar huquq va erkinliklarini buzmaslik, manfaatiga ziyon yetkazmasliq atrof-
muhitni sog„lom saqlash, mamlakat iqtisodini rivojlantirish va eng muhimi Vatanni 

---

206 
himoya qilish orqali mamlakat mustaqilligini saqlashni ko„zda tutadi. Burchlarni 
bajarish fuqarolarga havola qilinib, ular ixtiyoriy bajarilmasa, majburlov choralari 
orqali bajariladi. Konstitutsiyada belgilangan burchlarni bajarilishi aholining 
huquqiy ongi, huquqiy bilimiga bog„liq bo„lib, undan davlat ham, barcha fuqarolar 
ham manfaatdordir. 
O„zbekistan Respublikasining Jinoyat Kodeksi 225-moddasida