Toshkent davlat yuridik instituti o. T. Xusanov

§ 5. Prezidentning mas'uliyati 
 
Tarixiy tajriba ko„rsatadiki, mamlakat taraqqiyotini belgilovchi shart 
Prezidentlarning vakolatlarini ko„p yoki oz miqdorda belgilanishi emas, 
Prezidentlar qonunlarda belgilangan vakolatlardan mas'uliyat bilan foydalanishdir. 

---

351 
Har bir mamlakatning Prezidenti keng vakolatlarga ega bo„lishi, ijtimoiy 
hayotning turli jabxalariga samarali ta'sir qilishining keng mexanizmlaridan 
foydalanish bilan birga, albatta ma'lum burchlarga, mas'uliyatga ham ega. 
O„zbekiston Prezidentining ijtimoiy va siyosiy maydonda, davlat-huquqiy 
munosabatlarda ishtirok etuvchilar orasida markaziy figura bo„lganligi uchun 
ularning mas'uliyati, burchi ham o„z ko„lami, mohiyati, mazmuniga ko„ra juda 
ulkandir. 
Prezidentning mas'uliyatini, burchini muqaddasligi eng avvalo uning 
burchlari, Prezident qasamyodi matnida aniq belgilanganida, qasamyod matni 
Konstitutsiyada qoida sifatida mustahkamlab qo„yilganligida hamda Prezident 
faqat qasamyod qabul qilgandan so„ng lavozimiga kirishishi mumkinligini 
belgilanishida ham ko„rinadi. 
Har bir mamlakatning Prezidenti qasamyodida shu mamlakatning 
taraqqiyoti, milliy xususiyati, belgilangan ustuvor vazifalari aks etadi. 
Prezident Konstitutsiyada belgilangan matndagi qasamyodni qabul qilishi, 
ularning lavozimiga kirishishiga faqat tantana baxsh etmay, qasamyod qabul qilish 
bilan shu lavozimga munosib hisoblangan shaxs o„z zimmasiga sharafli va o„ta 
mas'uliyatli majburiyat (burch) oladi. 
Turli mamlakatlarda Prezidentning saylanish tartibining har-xilligi, maqomi 
va vakolatlaridagi farqdan qat'iy nazar, Prezident institutidagi umumiylik, 
Prezident lavozimini xarakterlovchi xususiyat, ularning qasamyod qabul qilishi va 
shu orqali tegishli burchga ega bo„lishidar. 
Agar AQSH Konstitutsiyasi to„rtinchi asrni yuzini ko„rsatayotgan eng 
ko„hna Konstitutsiya ekanligi va unda Prezident qasamyodi belgilanganligini 
e'tiborga olsak, Prezident qasamyodi uzoq davrdan beri, Prezidentlikda e'tirof etib 
kelinayotgan qoida ekanligini va bu tajriba boshqa davrlarda ham qabul 
qilinganligini ko„ramiz. 
Har bir mamlakatda belgilangan qasamyod matni mamlakatning asosiy 
strategik yo„li ko„zgusidir. 
O„zbekiston Prezidentining qasamyodi Konstitutsiyada quyidagi matnda 

---

352 
belgilangan: