Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

3.  L o y ih a -sm eta   h ujjatlari

Pudratchi  qurilish  va  u  bilan  bog'liq  bo'lgan  ishlarni  ishning  hajmi, 

mazmuni  va  ularga  qo'yiladigan  boshqa  talablarni  belgilaydigan  loyiha- 

sm eta  hujjatlariga  muvofiq  amalga  oshirishi  shart.

Ko'p  hollarda  bino  va  inshootlarning  qurilishi  namunaviy  loyihalar 

bo'yicha  am alga  oshiriladi.  B u nday  hollarning  qo'llanishi  loyihalash 

hujatlarini birm uncha kam aytirish va narxini ham  arzonlashtirishga imkon 

beradi.

Loyihalash  ikki  bosqichli  bo'lganda  loyiha  ikki  yo'l  bilan:  loyiha 

topshirig'ini  va  ish  chizmalarini  tayyorlash  yo'li  bilan  amalga  oshiriladi. 

Loyiha  topshirig'ida  qurilishning  texnikaiy  im koniyatlari  va  iqtisoiy 

tom ondan m aqsadga muvofiqligi tekshiriladi, qurilish bo'yicha belgilangan 

m uddatlar,  qurilish  maydonining  to'g'ri  tanlanganligi,  qurilishni  asosiy 

xom-ashyo,  elektr  energiyasi  ham da  suv  va  qurilish  materiallari  bilan 

t a ’m inlash  m anbalari,  qurilishning  um um iy  qiym ati  ham da  tex n ik - 

iqtisodiy  ko'rsatkichlari  belgilab  beriladi.

Ish  chizmasi  va  sm eta  o'z  mohiyati  jihatidan  qurilish  ishlarini  aniq 

ko'rsatib beruvchi hujjat bo'lib hisoblanadi. Shartnom a tuzishda va qurilish 

ishlarini  olib  borishda  ularning  aham iyati  kattadir.

P u d ratch i  qurilish  davom ida  loyiha-sm eta  hujjatlarida  hisobga 

olinm agan  ishlarni,  shu  m unosabat  bilan  qo'shim cha  ishlarni  bajarish 

v a   q u r ilis h n in g   s m e ta   q iy m a tin i  o s h ir is h   z a ru r lig in i  a n iq la b , 

bu yurtm achiga  xab ar  qilm agan  holda  yoki  uning  javobini  kutm asdan,

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

buyurtm achining  m anfaatlarini  ko‘zlab,  xususan,  ishning  to'xtatilishi 

qurilish  obyektining  nobud  bo'lishiga  yoki  shikastlanishiga  olib  kelishi 

m u m k in   bo'lganligi  m unosabati  bilan  d a rh o l  h a ra k a t  qilishi  z a ru r 

b o ‘lganligini  isb o tlay   olm asa,  u  b a ja rg a n   q o 'sh im c h a   ishi  u c h u n  

buyurtm achidan  haq to'lashni va shu  tufayli ko'rilgan zararni qoplashni 

talab  qilish  huquqidan  m ahrum   bo'ladi.

Qo'shimcha  ish  bajarish  va  unga  haq  to'lashga  buyurtm achi  rozi 

bo'lsa,  bu ishlar pudratchining kasb  faoliyatiga  mos kelmasligi yoki o'ziga 

bog'liq  bo'lmagan  sabablarga  ko'ra  ularni  bajara  olmagan  hollardagina 

pudratchi  m azkur  ishlarni  bajarishdan  bosh  tortishga  haqli  bo'ladi.

Loyiha-sm eta  hujjatlari  texnik  va  iqtisodiy  jih a td a n   asoslangan 

b o 'lish i,  r e s u r s la r d a n   oqilona  fo y d ala n ish n i,  a tro f-m u h itg a   z a ra r 

yetkazmasligini  to'liq  hisobga  olishi  lozim.

S h a rtn o m a d a   n azard a  tu tilg a n   o b y ek tn in g   texnik  h u jja tla rig a  

o'zgartirishlar  kiritishlar  tufayli  bajarilishi  kerak  bo'ladigan  qo'shimcha 

ishlar  qiymati  smetada  ko'rsatilgan  qurilish  um um iy  qiymatining  10%idan 

oshib ketmasa va qurilish pudrati shartnomasida nazarda tutilgan ishlarning 

xususiyatini  o'zgartirmasa,  buyurtm achi  texnik  hujjatlarga  (loyiha,  smeta, 

shartnomaning  tegishli  bandlariga)  o'zgartirishlar  kiritishga  haqli.

Bunday holda buyurtmachi pudratchining roziligini olishi talab qilinmaydi 

Qurilish  pudrati  shartnomasining  obyekti  bo'lgan  qurilishning  m a’lum  bir 

qismini  qaytadan  qurish  yoki  loyihaga  o'zgartirish  kiritish,  o'z  navbatida 

smetaga  o'zgartirish  kritish  yoki  qo'shicha  smeta  tuzishni  talab qiladi.

Texnik  h u jjatlarg a  um um iy  qurilish  qiym atining  10%idan  ortiq 

qiym atga  ega  bo'lgan  qo'shimcha  ishlar  bajarish  lozim  bo'lganda  bunday 

ishlar  taraflar  o'rtasida  kelishilgan  qo'shim cha  sm eta  asosida  am alga 

oshiriladi,  qo'shimcha  sm eta  kabi  pudratchi  tomonidan  to'liq  bajarilishi 

s h a rt  bo'lib  hisolanadi  Loyiha  b o 'y icha  b a ja rilg a n   ishning  q iym ati 

pudratchiga  bog'liq  bo'lmagan  sabablarga  ko'ra  sm etadan  kam ida  10% 

oshgan  bo'lsa,  pudratchi  Fuqarolik  Kodeksining  382-moddasiga  muvofiq, 

sm etani qayta ko'rib chiqishni buyurtm achidan talab qilishga haqli. Ushbu 

m odd tnm g   1-qism iga  muvofiq,  Qonun  yoki  shartnom ada  boshqacha 

tartib  nazarda  tutilm agan  bo'lsa,  shartnom a  taraflarning  kelishuvchiga 

muvofiq  sudga  m urojaat  qilmasdan  ham   o'zgartirilishi  mumkin.

Shuningdek,  p u d ratch i  loyiha-sm eta  h u jja tla rid a   yo'l  qo'yilgan 

kam chilik larni  aniq lash  va  y o 'q o tish   bilan  bog'liq  b o 'lg an   m aqbu l 

x arajatlam i  buyurtm achidan  talab  qilishga  haqlidir.  Maqbul  xarajatlar 

h a r  bir  holat  bo'yicha  alohida  hisoblanishi  va  ular  real  bo'lishi  mumkin.

www.ziyouz.com kutubxonasi

---