Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

2-§.  M ulk  ijarasi  sh a rtn o m a sin in g   aloh id a  turlari

1.1  Prokat  sh a rtn o m a si  tushunchasi,  h u q u q iy  belgilari 

va   o ‘ziga  x o s  x u su siy a tla ri

Aholiga  xizmat  ko'rsatish  yuzasidan  tuziladigan  shartnom alardan 

biri prokat shartnomasidir. Prokat shartnomasining ta ’rifi Fuqarolik Kodeksi 

558-moddasining 1-qismida berilgan bo'lib unga ko'ra, prokat shartnomasi 

bo'yicha doimiy tadbirkorlik faoliyati sifatida mol-mulkni ijaraga beruvchi 

haq  evaziga  ijaraga  oluvchiga  vaqtinchalik  egalik  qilish  va  foydalanish 

uchun  ko'char  mol-mulkni  topshirish  m ajburiyatini  oladi.

Ushbu  tarifdan  prokat  shartnomasining  quyidagi  huquqiy  belgilarni 

ko'rsatib o'tish  mumkin.

Birinchidan,  p ro k a t  shartn o m asi  ikki  tom onlam a  sh artn o m alar 

turkumiga kiradi. Chunki shartnoma taraflarining (ijaraga beruvchi va ijaraga 

oluvchilarning)  har  ikkisida  ham   tegishli  huquq  va  majburiyatlar  mavjud.

Ikkinchidan,  shartnom a  h a r  doim  haq  baravariga  tuziladi.  Bunda 

mol-mulkni  ijaraga  beruvchi  haq  evaziga  ijaraga  oluvchiga  vaqtinchalik 

egalik  qilish  va  foydalanish  uchun  topshirish  m ajburiyatini  oladi.

Uchinchidan,  sh artn o m a  konsensual  h a ra k terg a   ega.  S hartnom a 

yuzasidan  taraflar  o'rtasida  huquq  va  m ajburiyatlar  o'zaro  kelishuvga 

erishilgan  paytdan  boshlab  vujudga  keladi.