odatdagi amaliyoti talablari va shartnom a shartlariga javob berishi lozim.
Ekipaj a ’zolari ijaraga beruvchi bilan m ehnat m unosabatlarini saqlab
qoladilar. Ular ijaraga beruvchining transpo rt vositasini boshqarish va
tex n ik fo y d alan ish g a doir k o 'rs a tm a la rig a va ija ra g a oluvchin ing
transport vositasini tijorat m aqsadida ishlatishga doir ko'rsatm alariga
bo'ysunadilar.
A gar tran sp ort vositasini ijaraga berish shartnom asida boshqacha
ta rtib nazarda tu tilg an bo'lm asa, ek ip aj a ’zolarining
xizm atiga haq
to'lash, shuningdek ularni saqlash xarajatlari ijaraga beruvchi zimmasida
bo'ladi.
Agar transport vositasini ijaraga berish shartnom asida boshqacha
tartib nazarda tutilgan bo'lmasa, transport vositasini su g 'u rta qilish va
(yoki) uning tomonidan yoki uni ishlatish m unosabati bilan yetkazilishi
m um kin bo'lgan zarar uchun javobgarlikni su g 'u rtalash m ajburiyati,
bunday sug'urtalash qonun yoki shartnom aga muvofiq m ajburiy bo'lsa,
ijaraga beruvchi zimmasiga yuklatiladi.
Ijaraga beruvchining huquqlari.
Ushbu shartnom a yuzasidan taraflarning (ijaraga beruvchi va ijaraga
oluvchi) huquqlari ko'proq talab qilishdan iborat bo'lib,
zim malariga
yuklatilgan m ajburiyatlarni tegishli yoki lozim darajada bajarm aganliklari
natijasidan kelib chiqadi.
Jum ladan, ijaraga beruvchi ijaraga oluvchidan tran sp o rt vositasidan
foyd alan g an lik u c h u n s h a rtn o m a d a b e lig a n g an h a q n i o'z v a q tid a
to'lash ni, tra n s p o rt vositasini e k ip a jsiz ijarag a b e rilg a n d a ijarag a
oluvchidan shartnom a amal qilib tu rg a n b u tu n m uddat davom ida ijaraga
olingan tran sp o rt vositasini tegishli
holatda saqlab turishini, transport
vositasidan uning faoliyat m aqsadiga mos ravishda foydalanishni, uni
joriy ta ’m irlashni, shuningdek, ag a r shartnom ada boshqacha hoi nazarda
tutilgan bo'lmasa, kapital ta ’m irlashni h am am alga oshirishni ham da
shartnom ada nazarda tutilgan m u d d at tugashi
bilan ijaraga berilgan
tarnsport vositasini o'ziga q ay tarib berishini talab qilishga haqli.
Transport vositasi ekipaji bilan ijaraga berilganda, ijaraga beruvchi
transport vositasini tijorat m aqsadida ishlatish m unosabati bilan yonilg'i
va foydalanish jarayon id a sa rfla n a d ig a n boshqa m a te ria lla r haqini,
yig'imlar va boshqa chiqimlarni to'lashni talab qilishga haqli.
Fuqarolik Kodeksining 567-moddasida garchi transport vositasi ekipaji
bilan ijaraga berilgan bo'lsada, biroq ushbu transport
vositasidan tijorat
m aqsadlarida foydalanganlik uchun sarf qilinadigan x arajatlar kimning
zimmasida bo'lishi nazarda tutilgan. Unga ko'ra: agar transport vositasini
ijaraga berish shartnomasida boshqacha tartib nazarda tutilgan bo'lmasa,
transport vositasini tijorat maqsadida ishlatish munosabati bilan yonilg'i
va ishlatish jarayonida sarflanadigan boshqa m ateriallar haqini to‘lash,
yig'imlar va boshqa chiqimlarni to'lash ijaraga oluvchi zimmasida bo'ladi.
Fuqarolik Kodeksining 568-moddasida transport vositasi uni saqlash,
boshqarish va texnik foydalanish bo'yicha xizmat ko'rsatm agan
holda
ijaraga berilganida ijaraga oluvchining m ajburiyatlari ko'rsatib o'tilgan.
Unga ko'ra: ijaraga oluvchi transport vositasini ijaraga berish shartnomasi
am al qilib tu rg a n b u tu n m u d d at davomida ijaraga olingan transport
vositasini tegishli holatda saqlab turishi, jumladan uni joriy ta ’mirlashni,
shuningdek, agar shartnom ada boshqacha hoi nazarda tutilgan bo'lmasa,
kapital ta ’m irlashni ham am alga oshirishi shart.
Ijaraga oluvchi ijaraga olingan transport vositasini o'z kuchi bilan
boshqaradi, shuningdek undan tijorat maqsadida va
texnik foydalanishni
amalga oshiradi.
A gar shartnom ada boshqacha tartib nazarda tutilgan bo'lmasa, ijaraga
oluvchi ijaraga olingan transport vositasini saqlash, uni sug'urtalash, shu
jum ladan o'z javobgarligini su g'urtalash, transport vositasini ishlatish
bilan bog'liq xarajatlam i am alga oshiradi.
S huningdek, shartn o m a yuzasidan ijaraga oluvchi shartnom ada
nazar da tutilgan tarnsport vositasidan foydalanganlik uchun belgilanadigan
ijara haqini o'z vaqtida to'lab turish, ijara shartnomasida nazarda
tutilgan
transport vositalaridan uning m aqsadlariga muvofiq ravishda foydalanish
ham da shartnom ada ko'rsatilgan m uddat tugashi bilan ijaraga oluvchi
ijaraga olingan transport vositasini normal eskirish darajasini hisobga
olgan holda ijaraga beruvchiga qaytarib berishi m ajburiyatlarini oladi.
Do'stlaringiz bilan baham: 
