Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

1 Рахмонкулов X. Мажбурият хукуки. (Умумий кридалар). 
-Т .: 
ТДЮ И. 2005. Б. 18-
20
.
2 И оф ф е О .С . Обязательтсвенное право. М:, Юр.лит. 1975.-17 б.

---

— sug'urta bo'yicha majburiyatlar;
— mol-mulkdan haq evaziga foydalanish bo'yicha majburiyatlar 
tarzida turkumlaydi2.
O.A.Krasavchikov ham shartnomalarni o'ziga xos mol-mulkni 
topshirishga bo'lgan m ajburiyatlar, ishlarni bujarishga bo'lgan
majburiyatlar, xizmatlar ko'rsatishga qaratilgan majburiyatlar, pul 
topshirishga qaratilgan m ajbu riyatlar tarzida tu rk u m lay d i1. 
OA.Krasavchikov yuqoridagi mualliflardan farqli ravishda oddiy shirkat 
faoliyatni birlashtirish bo'lganligi sababli, bu yerda mazkur shartnoma 
turkumlagan ishlarni bajarishga bo'lgan majburiyatlar va xizmatlar 
ko'rsatishga qaratilgan majburiyatlar turkumiga mansub bo'ladi degan 
xulosaga keladi.
M .Braginskiy, V.V itryanskiy FKda o'z o'rn iga ega bo'lgan 
shartnomalarni to'rt guruhga bo'lish mumkin:
-mol-mulkni topshirishga qaratilgan shartnomalar;
-ishlarni bajarishga yo'naltirilgan shartnomalar;
-xizmat ko'rsatishga qaratilgan shartnomalar;
-turli tuzilmalami ta’sis etishga qaratilgan shartnomalar". 
M.Braginskiy, V.Vitryanskiy to'rtinchi guruh doirasida bo'linish 
birlashish maqsadini hisobga olgan holda amalga oshirish lozim deb 
hisoblaydilar. Bu holatda ular yuridik shaxslar tashkil etish maqsadini 
ko'zlasa (to'liq shirkat, ishonchga asoslangan shirkat, kommandit shirkat, 
mas’uliyati cheklangan va qo'shimcha mas’uliyatli jamiyatlar tashkil etish 
uchun zarur bo'lgan ta’sis shartnomalari aksiyadorlik jamiyati tuzish 
borasida ta’sischilar shartnomasi nazarda tutilmoqda). boshqa holatda 
esa, yuridik shaxs tashkil etmasdan birgalikda xo'jalik faoliyati yuritish 
maqsadi ko'zlanadi. Birgalikdagi faoliyat oxir oqibatda yuridik shaxs 
huquqiga ega bo'lmagan oddiy shirkat shaklidagi tuzilma barpo etishga 
qaratiladi.
Yuqoridagi mualliflar fikrlarini umumlashtirgan holda oddiy shirkat 
shartnomasining boshqa shartnomalardan farqli, o'ziga xos jihatlaridan 
biri kelib chiqadi. Oddiy shirkat shartnomasi tashkiliy-huquqiy 
munosabatlardan kelib chiqadigan majburiyatlarni vujudga keltii'uvchi 
shartnoma hisoblanadi.
Shartnoma bo'yicha taraflar muayyan ishlarni bajarish, xizmatlar 
ko'rsatish maqsadida birlashis’nlari mumkin. Shu sababli ham shartnoma