Toshkent davlat universiteti falsafa fakulteti sotsiologiya bo

3. Oliy va o‘rta – maxsus ta'lim monitoringi tizimini umumiy 
masalalari. 
Oliy va o‘rta maxsus ta'lim manitoringi tizimini umumiy masalalarini 
tizim struktura va funksiyalari bilan mos ravishda aniqlanadi.  
Oliy ta'lim tizimi quyidagilardan iborat: 

---

 
168 
 
1.  Oliy o‘quv yurtlari – insituttlar va universitetlar; 
2.  Malakani oshirish institutlari va fakultetlari; 
3.  O‘rta maxsus o‘quv yurtlari; 
4.  Ilmiy tadqiqot institutlari; 
5.  Oliy  va  o‘rta  maxsus  ta'limni  respublikasi  va  mintaqaviy 
bo‘limlari; 
Oliy  va  o‘rta  maxsus  ta'limi  qo‘yidagi  funksiyalarni  bajaruvchi 
monitoring tizimini o‘z ichiga oladi: 
1.  Malakali xodimlar bilan ijtimoiy talabni qondirish; 
2.  Shaxsni tarbiyalash, insonni mustaqil faoliyatga tayyorlash; 
3.  liy  ta'lim  alohida  sotsial  qatlam  hosil  qilib,  jamiyatda  malakali 
mutaxassislarni yuzaga keltiradi; 
4.  Oliy  ta'lim  kasbiy  bandlikdan  farqli  ravishda  alohida  qiymat  aks 
ettiradi.  Oliy  ta'lim  o‘ziga  mos  o‘rin  tanlashda,  sotsial  maqsadlarga 
yetishish shartlarini bajaradi; 
5.  Oliy ta'lim shaharlarda kadrlar salohiyatin kuchaytirishga yordam 
beradi; 
6.  Oliy  demografik  jarayonlarga  ya'ni  nikoh,  tug‘ilish,  turg‘unlik  va 
boshqalarga o‘z ta'sirini ko‘rsatadi; 
7.  Jamiyatning  intellektual  potensialini  ishlab  chiqarishga  qo‘llash 
funksiyasi. Oliy ta'lim tizimi bilim darajasi va o‘rganishga ilmiy faoliyatga 
intilishni va ta'lim imkoniyatlarini kengayishni rag‘batlantirish; 
8.  Iqtisodiy  o‘sishni  va  mehnat  unumdorligini  rag‘batlantirishni,  tez 
iqtisodiy 
o‘sishni  ta'minlaydigan,  zamonaviy-milliy  texnologiyani 
yaratishni. 
Oliy  va  o‘rta  maxsus  ta'lim  monitoringi  tizimini  umumiy  masalalari 
monitoring  funksiyalarini  samarali  darajasini  nazorat  qilishdir.  Bunda 
asosiy e'tiborni fond bilan ta'minlash, texnik va moddiy qurollari ehtiyojini 
ta'minlash, o‘quv jarayonlarini samaraliligi va uslubiy-ilmiy adabiyot bilan 
ta'minlanish darajasiga qaratish kerak. 
1995-1996  yillarda  «Sotsiologik  tadqiqotlar  markazi»  tomonidan 
professor-o‘qituvchilar  va  talabalarni  ijtimoiy  xolati  tadqiq  etildi.  Bu 
tadqiqot  o‘qitish,  professor-o‘qituvchilar  va  talabalarni  ijtimoiy  xolatiga 
bog‘liq ekanligini ko‘rsatdi. 
 Shuning  uchun  monitar  tadqiqotlarni  birinchi  bosqichi  sifatida 
professor-o‘qituvchilar  va  talabalarni  ijtimoiy  xolatini  dinamikasini 
nazorati tanlandi. Maxsus tayyorlangan dasturlar asosida mamlakatni yirik 
oliy o‘quv yurtlarida aniq sotsiologik tadqiqotlar o‘tkazildi. 

---

 
169 
 Olingan  ma'lumotlar  EHMda  qayta  ishlanib,  taxlil  qilnidi  va  oliy 
o‘quv yurtlari vazirligi ilmiy Hay'atiga 1996 yil may oyida taqdim qilindi. 
Ilmiy  Hay'at  tomonidan  ba'zi  e'tirozlar  bilan  ma'qullandi.  Ilmiy  hisobot 
O‘xzbekiston  Respublikasi  Davlat  Fan  Texnika  Qo‘mitasiga  ham  taqdim 
qilindi. 
 
 
  

---

 
170