Toshkent davlat transport universiteti iqtisodiyot fakultiteti

Mavzu: Kapital bozor va
kapital qo’yilmalar
Guruh: IQT-3
Bajardi: Ruzmetov I.
Tekshirdi: Abdullayeva M.N.
TOSHKENT DAVLAT TRANSPORT UNIVERSITETI
Iqtisodiyot fakultiteti
Reja:
I.Kirish
II.Asosiy qism

• Kapital bozor nima, u qanday ishlaydi?
• Kapital bozorning turlari.
• Kapital bozorning kamchiliklari.
• Kapital qo’yilmalar va uning turlari.
• Kapital qo’yilmalarning afzalliklari va kamchiliklari.

III.Xulosa
IV.Foydalanilgan adabiyotlar ro`yhati

Kirish
Kapital – hal qiluvchi iqtisodiy kategoriyalardan biri. Katta hajmdagi pul mablag'lari hisobiga kishilar tomonidan, ilgari yaratilgan, uzoq davr xizmat qiladigon barcha ishlab chiqarish vositalari – asbob-uskunlar, dasturlar, binolar, inshootlar va shunga o'xshash bajarilgan ishlar, shuningdek, nomoddiy elementlarni(masalan, kishilar qobilyati, ma'lumoti, malakasi kabilarni) ham o'z ichida oladi. Kapital – harakt, to'xtovsiz aylanish jarayonidir. Unga jim yotgan buyim sifatida qarab emas, faqat harakatdagi narsa deb qarash lozim.
Iqtisodiyotni modernizatsiyalash sharoitida iqtisodiyotni rivojlanishida investitsiya va kapital qo`yilmalar muhim ahamiyat kasb etadi. Kapital (uning hajmi va tuzilishi) har qanday iqtisodiy tizimda takror ishlab chiqarish jarayonining yetakchi elementlaridan biri sanaladi. Jamg'arish va investitsiyalar, o'z navbatida, kapital dinamikasining ichki tomonini ifodalaydi, bu iqtisodiy potentsialni modernizatsiya qilishning chuqurligi va ko'lamini, uning samaradorligini va iqtisodiy o'sish sur'atlarini belgilaydi
O`zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti I.A.Karimov ta`kidlaganlaridek: “Barchamiz bir oddiy haqiqatni yaxshi anglab olishimiz darkor – investitsiyalarsiz modernizatsiya ham, yangilanish ham bo`lmaydi1” Shu sababli, “Kapital qo’yilmalari va kapital bozori” mavzusini o`rganish dolzarb ahamiyat kasb etadi.
II.Asosiy qism.
1.Kapital bozor nima, u qanday ishlaydi?
Kapital bozor — bo‘sh turgan pul mablag‘larini to‘plash, ularni ssuda (moddiy boyliklar garovi hisobiga foiz to‘lash va qaytarib berish sharti bilan muayyan muddatga qarzga beriladigan pul yoki moddiy boylik) kapitaliga aylantirish, so‘ngra uni ishlab chiqarish jarayonlari ishtirokchilari (banklar, korxonalar, firmalar, shuningdek, mamlakat aholisi) o‘rtasida taqsimlash munosabatlari. Qimmatli qog‘ozlar, korxonalarning aksiyalari hamda davlat obligatsiyalari bilan oldisotdi operatsiyalari olib boriladi. Kapital bozori pul bozori bilan birga iqtisodiyotning tarmoklari va hukumat uchun tashqi kapital manbai hisoblanadi. Kapital bozori kompaniyalar va davlatning qisqa muddatli qimmatli qog‘ozlari bilan ham shug‘ullanadi. Kapital bozori qimmatli qog‘ozlarni sotuvchilar va sotib oluvchilar, ixtisoslashgan fond brokerlari, savdo va tijorat banklari, markaziy bank, pensiya fondi, sug‘urta kompaniyalari, investitsiya kompaniyalari, sanoat korxonalari, xorijiy investorlar, korxonalar, tashkilotlar ishtirok etadilar.
Kapital bozori iqtisodiyotga biznes operatsiyalari, rivojlanish faoliyati yoki boylikni oshirish uchun mablag’ yig'ish platformasini taqdim etish orqali yordam beradi.
Masalan, firma biznes operatsiyalari uchun pulga muhtoj va odatda uni uy xo'jaliklari yoki shaxslardan qarz oladi. Kapital bozorda yakka tartibdagi investorlar yoki uy xo'jaliklarining pullari firmaning aktsiyalari yoki obligatsiyalariga qo'yiladi. Buning evaziga sarmoyadorlar ham foyda ko'radi, ham tovarlar va xizmatlar.
Birjalar, qimmatli qog'ozlar bozori, qarz bozori va boshqalar kapital bozorining ba'zi misollari.
Kapital bozor turlari
Birlamchi bozor
Ikkilamchi bozor
2.Kapital bozorning turlari.