Toshkent davlat transport universiteti “Avtomobil yо‘llari muhandisligi” fakulteti

Ustunning nazariy hisobi:
Ustunning nazariy yuk kо‘tarish qobiliyati (buzuvchi bо‘ylama kuch miqdori):



Tajribani о‘tkazish tartibi:
1. Betonning siqiluvchi va chо‘ziluvchi sohalaridagi deformatsiyalarini о‘rganish, sinovdan sо‘ng betonning deformatsiya grafiklarini qurish;
2. Yoriqlarning (hisobiy) hosil bо‘lishini, rivojlanishini va sinash tavsifini о‘rganish, sinovdan sо‘ng sinash sxemasi kо‘rsatilgan yoriqlar xaritasini tuzish;
3. Ustunning hisobiy (nazariy) yuk kо‘taruvchanligini topish va uni tajribaviy qiymati bilan solishtirish;
4. Olingan tajribani natijalarni ehtimollik nuqtai - nazaridan baholash.


II. Ustunning geometrik о‘lchamlari va armaturalanishi.
Ustunning geometrik о‘lchamlari va armaturalanishi 5 – chizmada kо‘rsatilgan:



III. Sinash
Sinalayotgan ustunga yuk, kutilayotgan sindiruvchi zо‘riqishning 5-10% dan katta bо‘lmagan miqdorlarda, bir nechta bosqichlarda ta’sir ettiriladi.
Yuklashning har bir bosqichidan sо‘ng ustunga о‘rnatilgan asboblardan sanoq olinadi va jadvalga yoziladi.
Iskanja (press) kо‘rsatkichidan har bir bosqichdagi siquvchi kuchning miqdori aniqlanadi.
T-1 va T-2 tenzometrlar yordamida betondagi nisbiy chо‘zilish deformatsiyalarai о‘lchanadi va chо‘ziluvchi qism betonida yoriqlar hosil bо‘lish vaqti aniqlanadi.
T-3 tenzometri bо‘yicha siqiluvchi qism betonning deformatsiyasi topiladi va undan sо‘ng siqilgan armaturadagi kuchlanish hisoblanadi:
C_sc = E_sxE_s = E_bxE_s
Sо‘ngra о‘lchangan deformatsiyalar bо‘yicha siqiluvchi va chо‘ziluvchi beton deformatsiyalari grafiklari quriladi. Sinash jarayonida ustunning avvaldan oqlangan yon tomondan, hosil bо‘lgan yoriqlar ustidan qadam bilan chiziladi, uzunligi belgilanadi va yoriqqa tо‘g‘ri keluvchi bosqich tartib raqami yoziladi.
Sinashdan sо‘ng yoriqlar xaritasi tuziladi va shu xaritada ustunning sinash xarakteri kо‘rsatiladi.