Toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filali

2.4. Skvajina zaryadlari konstruksiyasi va ularni hisoblash.

Skvajina zaryadlarkonstruksiyasi bo‘yicha yoppasiga to‘ldirilgan va orasidagi havoli bo‘shliq qoldirilgan konstruksiyada bo‘ladi. Bir tekis to‘ldirilgan zaryad skvajinaning pastki qismida joylashib, u asosan ustupning pastki qismiga ta’sir qiladi. Shuning uchun portlatish ishlarida 1 tekis to‘ldirilgan zaryadlarqo‘llanilganda negabaritlar (beso‘naqaylar) hosil bo‘ladi. Havoli bo‘shliq qoldirilgan zaryadlarni qo‘llash tog‘ jinslarining maydalanuvchanligini oshiradi. Shuning uchun biz havoli bo‘shliq qoldirilgan skvajinali zaryad konstruksiyasini tanlaymiz.

Skvajinani zaryaddagi PM ( portlovchi modda) massasini aniqlash. Amaliyotda zaryad massasi yoki og‘irligi quyidagi formula bo‘yicha aniqlanadi:

1- qator skvajinalar uchun:

Q₃ = q Wh_y ( a, )

2 – qator skvajinalari uchun:

Q₃ = q hy

bunda kichkina q – portlatuvchi moddaning solishtirma sarfi kg/m³q = ( 0,4 0,6) deb olamiz.

Havoli bo‘shliq qoldirilgan zaryadlardagi zaryadning pastki qismidagi Pm massasi quyidagicha aniqlanadi:


Q_z.n = ( 0,65 0,75 ) Q_z

(buni xam ikkita qator uchun xisoblaymiz)

Havoli bo‘shliq uzunligi quyidagicha:


L_v.p = ( 0,17 0,35 ) L_v.v

Bunda, L_v.v – zaryad uzunligi bo‘lib quyidagiga teng:

L_v.v =

Bunda,Rv.v - 1 m skvajinaga Pm joylashishi kg bo‘lib quyidagicha aniqlanadi:

R_v.v = 7,85 d
dc - skvajina diametri,(dm) - skvajinadagi portlovchi modda zichligi bo‘lib, qo‘l yordamida zaryadlanganda 0,9 kg/dm³ ga teng.
L_v.v – ning qiymati quyidagi shartlarni qanoatlantirishi shart


L_v.v L_c – ( L_zab + L_v.p )

L_zab – sxemada aniqlanadi.