Toshkent davlat stomatologiya instituti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI SOG‘LIQNI SAQLASH VAZIRLIGI

TOSHKENT DAVLAT STOMATOLOGIYA INSTITUTI

Mavzu 16

Ko‘krak va qorin aortasi: asosiy tarmoqlari, ichki a’zolarni qon bilan ta’minlanishi.

Pastga tushuvchi aorta. Pars descendens aortae

Pastga tushuvchi aorta - aortae descendens ikki bo`limdan:

1) ko`krak aortasi - pars thoracica aortae;

2) qorin aortasi - pars abdominalis aortae dan tashkil bo`ladi. Tushuvchi aortaning har bir bo`limidan devorlarga - pariyetal - rami parietales, hamda a’zolarga visseral - rami viscerales tarmoqlari ajraladi.

Ko`krak aortasi – aortae thoracica

Ko`krak aortasining pariyetal tarmoqlari:

Ko`krak aortasi (old tomondan).

1 - ramus dorsalis arteriae intercostalis posterioris;

2 - pars thoracica aortae;

3 - sternum;

4 - ramus intercostalis anterior arteriae thoracicae internae;

5 - a. thoracica interna;

6 - a. intercostalis posterior.

1) A. a. intercostales posteriores – qovurg`alararo orqa arteriyalari. Qovurg`alarning ichki yuzasining ostki qirrasi sohasidagi egatlarda joylashadi. Ko`krakning xususiy mushaklarini qon bilan ta’minlaydi. Pastki qovurg`alararo arteriyalar qorin mushaklarida yakunlanib, qorin sohasini qon bilan ta’minlashda qatnashadi. Qovurg`alararo arteriyalardan rami spinales tarmog`i ajralib, orqa miyaning ko`krak segmentlari qon bilan ta’minlanadi. Orqa qovurg`alararo arteriya – a. itercostales pasteriores dan quyidagi tarmoqlar jaraladi:

a) r.dorsales – orqaning mushaklarini qon bilan ta’minlaydi. Orqa terisi soxasida r. cutaneus medialis va r. cutaneus lateralis shoxlariga ajraladi.

b) r. r. spinales – orqa miyaning ko`krak segmentlarini qon bilan ta’minlaydi.

v) r. collateralis – yonlama shoxlar.

g) r. cutaneus lateralis – ko`krak qafasining yon terisini qon bilan ta’minlaydi.

Uning shoxlari r.r. mammarii lateralis sut bezini qon bilan ta’minlashda qatnashadi.

2) A. subcostalis – qovurg`a osti arteriyasi.

Bu arteriya r. dorsalis – orqa mushaklariga tarmoq va r. spinalis – orqa miyaga tarmoq chiqaradi.

3) A. a. phrenicae superiores - diafragmaning ustki arteriyasi – diafragma mushaklarini qon bilan ta’minlaydi.

Ko`krak aortasining visseral tarmoqlari:

1) r.r. bronchiales - bronxlarni va o`pkani arteriya qoni bilan ta’minlaydi.

2). r.r.esophageales – qizilo`ngachni qon bilan ta’minlaydi.

3) r.r. mediastinales – orqa ko`ks oralig`idagi to`qimalarni qon bilan ta’minlaydi.

4) r.r.pericardiaci – yurak xaltasi – perikardni qon bilan ta’minlaydi.