Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti I. M. Haydarov, M. M. Askarov

OITS bilan kasallanishning 
oldini olish to‘g‘risida
” (1991- yil), “
Davlat sanitariya nazorati to‘g‘risida
” 
(1992- yil), “
Fuqarolar salomatligini muhofaza qilish to‘g‘risida
” (1996- yil 29 
avgust), “
Dori vositalari va farmatsevtika faoliyati to‘g‘risi
da”gi (1997 - yil) 
Qonunlari aholi salomatligini saqlashning huquqiy kafolati bo‘lib xizmat qilmoqda. 
Bozor iqtisodiyotiga o‘tish sharoitida tibbiyot muassasalarini xususiylashtirish 
tadbirlari amalga oshirildi. 1991-1996- yillarda 249 ta tish protezlash muassasalari va 
stomatologik poliklinikalar, 28 ta xo‘jalik hisobidagi tibbiy ko‘rik poliklinikalar, jami 
342 ta tibbiyot muassasalari, 1999-2001- yilda 154 ta tibbiyot subyektlari 
xususiylashtirildi. Shaxsiy tibbiy xizmat ko‘rsatuvchi subyektlar ham vujudga keldi. 
2001- yilda Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan faoliyat yuritish uchun litsenziya 
(ruxsatnoma) olgan nodavlat muassasalar va firmalar soni 
1700 taga, shaxsiy tibbiy xizmat ko‘rsatuvchi subyektlar soni 
4000 taga yetdi. Aholiga tibbiy xizmat ko‘rsatish ishlariga 
respublika Sog‘liqni saqlash vazirligi, uning viloyatlar va 
Toshkent shahar boshqarmalari, shahar va tumanlari 
bo‘limlari bosh-qosh bo‘lmoqdalar. O‘zbekiston kasaba 
uyushmalari federatsiyasi, Qizil Yarimoy jamiyati, “Sog‘lom 
avlod uchun”, “Mehr-shafqat”, “Sog‘lomlashtirish va sport”, 
nogironlar 
respublika 
jamg‘armalari 
sog‘liqni 
saqlash 
tarmoqlarini rivojlantirishga ko‘maklashmoqdalar. Respublikamizda onalar va bolalar 
salomatligini muhofaza qilishga alohida e’tibor berilmoqda.
Hukumat topshirig‘i bilan “
Homilador ayollarni va bolalar salomatligini 
mustahkamlash bo‘yicha Milliy dastur
”, “
Yosh avlodni sog‘lomlashtirish 
kompleks dasturi
” ishlab chiqildi. Ularning hayotga tatbiq etilishi ijobiy natijalar 
berdi. Barcha shahar va tumanlarda “Ona va bola” markazlari tashkil etildi. Nukus, 
Namangan, Qarshi, Jizzax shaharlarida Respublika akusherlik va ginekologiya ilmiy 
tekshirish institutining filiallari ochildi. Minglab bolalar poliklinikalari, akusherlik-
ginekologiya kabinetlari, tug‘uruqxonalar, “Nikoh va oila” hamda tibbiy-genetik 
konsultatsiya punktlari onalar va bolalarga tibbiy xizmat ko‘rsatmoqdalar. Yosh 
oilalarni mustahkamlash maqsadida 311646 ta yosh oila tibbiy patronaj nazoratiga 
olindi, 102390 nafar turmush qurayotgan yoshlar tibbiy ko‘rikdan o‘tkazildi, 89125 
nafar yoshlar oila va nikoh asoslari bo‘yicha o‘qitildi. Onalar va bolalarga 
ko‘rsatilgan g‘amxo‘rlik natijasida tug‘ilish jarayonida bolalar va onalar o‘limi 
keskin kamaydi. 1991- yilda bolalar o‘limi har 1000 ta tug‘ilgan bolaga 51,4 tani 
tashkil etgan bo‘lsa, 1999- yilda bu ko‘rsatkich 20,2 taga yoki 2,5 baravarga 
kamaydi. Shu yillarda onalar o‘limi har 100 ming tirik bolaga nisbatan 65,3 tadan 31 
taga yoki 2,1 marta kamaydi. Yetim bolalar va farzandsiz oilalar to‘g‘risida 
g‘amxo‘rlik 
“