Toshkent davlat sharqshunoslik instituti “Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik” fakulteti



Download 0,61 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/20
Sana30.12.2021
Hajmi0,61 Mb.
#191556
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20
Bog'liq
yaponiya iqtisodiyoti va uning jahon iqtisodiyotida tutgan orni

Xulosa 

Xulosa  o`rnida  shuni  aytish  joizki,  jahondagi  ko`plab  rivojlanayotgan 

mamlakatlar  Yaponiya  iqtisodiyoti  tajribasini,  uning  ―bosib  o`tgan  yo`llari‖  va 

bosqichlarini  tahlil  qilgan  holda  o`z  mamlakatlarining  iqtisodiy  rivojlanishida 

tatbiq  qilgan.  Jumladan,  Tailand,  Malayziya,  Singapur,  Indonеziya,  Janubiy 

Korеya, Tayvan, Filippin kabi mamlakatlarda olib borilgan iqtisodiy islohotlar va 

dasturlarda aynan ―yaponiya tajribasi‖ning ba'zi jihatlaridan unumli foydalanilgan. 

Yaponiya XX asrning ikkinchi yarmida jahon xo`jaligida eng еtakchi mamlakatlar 

qatoridan munosib o`rin egalladi. 

Yaponiya  yuksak  darajada  rivojlangan  mamlakatdir.  U  dunyo  aholisining 

2,4%  va  quruqlik  yer  maydonining  0,3%  iga  egaligiga  qaramay,  iqtisodiy 

potensiali jihatidan AQSH dan keyin ikkinchi o‗rinni egallaydi. Uning yalpi ichki 

mahsuloti  5,46  trln.  dollarga  yetadi.  Bu  jahon  ishlab  chiqarishining  14,3  %  ni 

tashkil  qiladi.  Mamlakat  ichki  yalpi  mahsuloti  hajmi  aholi  jon  boshiga  34  ming 

dollardan  oshadi.  «Iqtisodiy  mo`jiza»  sanoat  mahsulotlari  ishlab  chiqarishda 

hukumatning kuchli nazorati ostida vujudga kеldi. Shuning uchun ham, mamlakat 

iqtisodiyotida davlat sеktori ustuvor hisoblanadi. 

Yaponiya  kema,  avtomobil,  traktor,  maishiy  xizmat  ko`rsatish  tеxnikalari, 

stanoklar,  kompyuterlar,  rangli  tеlеvizorlar,  vidеomagnitafonlar,  elеktr-tеxnika 

asboblari,sanoat  robotlari,optika  asboblari,  sun'iy  ipak  tolasini  ishlab  chiqarish, 

baliq  ovlash  bo`yicha  bo‗yicha  dunyoda  birinchi  o‗rinda,elektr  energiyasi, 

kimyoviy  tola,  alyumin  va  mis  eritish,  neftni  qayta  ishlash  bo‗yicha  esa  ikkinchi 

o‗rinda turadi.  

Yaponiya  iqtisodiyoti  tashqi  savdoga  juda  bog‗liq.  Mamlakat  o‗ziga  zarur 

paxta,  jun,  boksitning  100%,  miss  rudasi,  neft,  temir  rudasining  99  %  ini, 

toshko‗mirning 82 % ini import orkali oladi. Yaponiya xalqaro  savdoda AQSH va 



26 

 

 



Yaponiyadan  keyin  uchinchi  o‗rinni  egallaydi.  Jahon  eksportida  qariyib  8,9  %, 

importda  esa  6,3  %  ulush  uning  hissasiga  to‗g‗ri  keladi.  Dengiz  mahsulotlarini 

olish bo‗yicha Yaponiya dunyoda birinchi o‗rinda turadi (12 mln. tonnaga yaqin).  

Yaponiya oltin valyuta zahiralari 

hajmibo‗yichaham jahonda birinchi o‗rinda 

turadi.  Jahon  bank  aktivlarining  40%  uning  ulushiga  to‗g‗ri  keladi.  Olti  yapon 

banki  jahonning  o‗n  yirik  banklari  qatoriga    kiradi.  Yaponiya  Uning  to‗g‗ridan-

to‗g‗ri  xorijiy  investitsiyalari  310  mlrd.  dollardan  ortiq  bo‗lib,  bu  jahon 

investitsiyasining 

qariyib 12,7 % ini tashkil qiladi. 

Yaponiya  dunyodagi  eng  yirik  kredit  beruvchi  mamlakat  bo‗libqolmoqda. 

Taraqqiyotga  rasmiy  ko‗mak  doirasida  endi  rivojlanayotgan  mamlakatlarga 

imtiyozli iqtisodiy yordam ko‗rsatish bo‗yicha u dunyoda birinchi o‗ringa chiqdi. 

Uning  rivojlanayotgan  mamlakatlarga  yordam  ko‗rsatishga  ajratilgan  ularning 

mablag‗i hajmi yiliga taxminan 11 mlrd. dollardan ortadi. 

Ilm  –  fan  va  tajriba  –  konstruktorlik  (NIOKR)ga  harajatlari  bo‗yicha 

Yaponiya  AQSH  dan  keyin  ikkinchi  o‗rinni  egallaydi.  Hozirgi  kunda  NIOKRga 

harajatlar  mamlakat  ichki  yalpi  mahsulotda  4%  dan  ko‗proqni  tashkil  etadi. 

Jahonda  ro‗yxatga  olingan  jami  patentlarning  40%  yapon  patent  boshqarmasi 

ulushiga  to‗g‗ri  keladi.  Yaponiyada  Birlashgan  millatlar  tashkiloti  (BMT) 

jahonning  juda  ko‗p  mamlakatlariga  boshqaruvchi  kadrlar  menejerlar  tayyorlab 

beradigan Universiteti joylashgan. 




Download 0,61 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   12   13   14   15   16   17   18   19   20




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish