Toshkent davlat sharqshunoslik instituti “Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik” fakulteti

Yaponiya va AQShning  budjet kamchiliklari 

Yaponiya

 

AQS

H 

---

19 

 

 

              AQShda    ishlab  chiqarilayotgan  dasturli  birinchi  avlod    robotlarining 

umumiy  qimmati  1977  yilda  33  million  dollarni,  1985  yilda  esa  370  million 

dollarni tashkil etgan.   

              AQShda      sanoat  robotlarining  uch    xil  ko'rinishi  seriyali  ishlab 

chiqarilmoqda:   

—        tik  oyoqda turib ishlaydigan odamni almashtira oladigan robot (ish  zonasi 

10 m3 va undan katta);   

  - o'tirib ishlaydigan  odamni almashtira  oladigan robot (ish zonasi 1 — 1,2m3);   

-  eng  aniq  yig'uv  va o'lchov operatsiyalarini bajaradigan  robot (ish  zonasi  0,01—

0,1m3).   

            Shvetsiyada  hammasi  bo'lib  sanoat  robotlarini  ishlab  chiqarish  bilan  

sakkizta  firma  band  bo'lib,  900  taga  yaqin  sanoat  robotlari    ishlab  chiqarildi, 

ularning  300  ta    dan  ortig'i  Shvetsiya    zavodlarida  ishlatilmoqda.  Shvetsiya    bir 

million  aholi  jon  boshiga    to'g'ri  keladigan  robotlar  soni  bo'yicha  birinchi  o'rinda 

turadi.  Bu  ko'rsatkich  Yaponiyada  19ga,  AQShda  7  ga  tengdir.  1980  yil    ning  

oxirida  Frantsiyada    500  ga  yaqin,  Italiyada  400  dan    ortiq,  Angliyada  371  ta, 

Yaponiyada esa 1133  ta sanoat roboti ekspluatatsiya kilingan.   

Ishlab  chiqarishda    yangi  texnika  va    texnologiyalar  qo'llanmokda.  AQSh, 

Yaponiya    va  G'arbiy  Evropaning  boshqa  mamlakatlari  korxonalarida  robotlar  

odamlar  o'rnini egallamokda. Odamlarchi?   Ko'pchilik xollarda ishsizlik namoyon 

bo'lmoqda.  Ilmiy  texnika  taraqqiyoti  mehnatga  layoqatli  aholining  AQShda  8,5 

foizi  va  G'arbiy  Evropada  11  foizini  boshqa  ishga  o'tishiga  sabab  bo'lmoqda. 

Sotsiologlar  nuqtaiy  nazaricha,  avtomatlashtirish  oqibatida  sodir  bo'layotgan 

ishsizlik   muammosini  ham xal etish kerak.  Keyingi vaqtlarda g'arb matbuotida 

ilmiy  texnika  taraqqiyotining  ijtimoiy  oqibatlari  bilan  kurashishning  yangi  yo'li 

zo'r  berib  qidirilmoqda.  Sanoatda  yo'q  qilinayotgan  ishchi  o'rinlariga  maishiy 

xizmat ko'rsatish soxasida joylar  tayyorlanayapti.  

---

20 

 

 

Yaponiya  sanoat  kompaniyalari  korandalikni      qo'llab  kelmoqdalar.  Ya'ni, 

ikkinchi darajali ishchilardan vaqtinchalik ishlarda  foydalanmoqdalar.