Toshkent davlat sharqshunoslik instituti uzoq sharq va janubiy osiyo tillari fakulteti bitiruv malakaviy ishi



Download 0,6 Mb.
Pdf ko'rish
bet21/69
Sana27.09.2021
Hajmi0,6 Mb.
#187109
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   69
Bog'liq
xitoy tilida musiqiy asboblarning leksik-struktur tahlili

   

Knyaz I 

(曾侯乙)qabridan topilgan litofon -  bianqing 编磬 

G‘arbiy Zhou 

西周 sulolasi hukumronligi davri (eramizdan avvalgi 1046-

771 yillar) ning boshida Xitoy hukumronlari marosim musiqa tashkilotlarini 

tuzganlar va buning natijasida bianzhong

编钟 (sozlangan qo‘ng‘iroq) va bianqing  

编磬(sozlangan tosh plastinali bonglar) kabi musiqa asboblari keng ko‘lamda 

ishlatila boshlangan va tez sur’atlarda rivojlanib borgan. 1978 yilda Hubei 

湖北

viloyati Sui 



随 uyezdida Zeng knyazligi (曾国)hokimlarining qabrlari topilgan. 

Bu qabrda musiqa asboblarining katta to‘plamlari ko‘milgan bo‘lib, bu to‘plamlar 

xuddi 2400 yillik qadimgi davrdagi orkestr uchun tanlangandek edi. Qabr I ismli 

knyazga tegishli bo‘lib, U Urushuvchi podshohlik davrida (eramizdan avvalgi 475-

221yillar) yashagan. Bu mozorni Zeng knyazi I qabri deb atadilar. Bir yuz yigirma 

beshta musiqa asbobi va boshqa musiqiy madaniyat yodgorliklari topilgan bu qabr 

20 asr Xitoy musiqa arxeologiyasining eng yirik kashfiyoti bo‘lib qoldi.  

Bu vaqtga qadar Shang sulolasi manzillaridagi arxeologik qazilmalarda, 

odatda, alohida-alohida ishlatilgan tosh zarbali asboblar, ya’ni juda ko‘p miqdorda 

tosh plastina-bonglar  shiqinglar 

石磬 topilgan bo‘lsa, Knyaz I qabridan topilgan 

tosh plastina-bonglar teqing

特 磬 lar esa, aksincha, litofonni tashkil etuvchi 

to‘plamdir. Qing 

  tosh plastinalar qadimgi zamonlardan boshlab musiqa asbobi 

sifatida qo‘llanila boshlagan. Shang va Zhou sulolalalari davrida ularni tayyorlkash 

usullari ma’lum bir jihatdan o‘sdi hamda musiqiy imkoniyatlari kengaydi.  Shang 

sulolasi davrining oxrigi yillarida ular juda katta o‘zgarishlarga uchradi. Tosh 

plastinalar shakli mukammallashib, ma’lum bir musiqa maqomiga sozlantirildi, 

to‘plam holatiga keltirildi. Buning natijasida boy qo‘llanish imkoniyatlariga ega 

yoqimli musiqa asbobi vujudga keltirildi. Knyaz I qabridan topilgan sozlangan tosh 

plastina to‘plami musiqa asboblarining evolyusion cho‘qqisi bo‘lib, o‘sha davr 

san’atining eng yuqori darajadagi namunasidir. U 32 ta tosh plastinalardan tashkil 

topgan bo‘lib, har birida 16 tadan plastinalar bo‘lgan ikki yarusdagi chorcho‘p 

(dastgoh)larga osilgan. Mazkur litofon nafaqat ajoyib musiqa asbobi, balki qadimiy 

san’atning qimmatbaho namunasi hisoblanadi

27



   



 Knyaz I qabridan topilgan sozlangan bronza qo‘ng‘iroqlar – bianzhong 

编钟 


Knyaz I qabridan topilgan sozlangan qo‘ng‘iroqlar bianzhong 

编 钟 


dunyoning sakkizinchi mo’jizasi deb atalgan. Mazkur ajoyib to‘plam uch turdagi 

                                                 

26

 Van Dzichu  



中国乐器.-21-bet, N.Vasilyev tarjimasi  Китайские музыкальные инструменты.- 16-bet 

27

 Van Dzichu  



中国乐器.-27-28-bet, N.Vasilyev tarjimasi Китайские музыкальные инструменты.-

 

19-bet. 




                                                                               

21

65ta qo‘ng‘iroqchalardan tashkil topgan bo‘lib,  uch yarusli chorcho‘plarga 



osilgan. Qo‘ng‘iroqlar besh oktavali diapazonga ega bo‘lib, ulardan uchtasi 

(o‘rtadagisi) to‘liq xromatik gammalar chiqara oladi. Har bir qo‘ng‘iroqcha ikki 

har xil balandlikdagi tovush chiqarib, qadimgi Xitoyda yasalgan ajoyib ilmiy 

kashfiyot hisoblanadi. Hozirgi vaqtgacha topilgan qadimgi bronza 

qo‘ng‘iroqchalar ichida knyaz I qabridan topilgan qo‘ng‘iroqchalar to‘plami son, 

hajm, tuzilishi, diapazoni va saqlanishi jihatidan tengi yo‘q hisoblanadi

28




Download 0,6 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   69




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish