Toshkent davlat sharqshunoslik instituti sharq filologiyasi va falsafa fakulteti

Kirish

Mavzuning dolzarbligi.Mustaqil davlatimizning bosh strategik maqsadi – bozor iqtisodiyotiga asoslangan huquqiy-demokratik davlat va fuqarolik jamiyatini qurishdan iboratdir.Buning uchun har bir O’zbekiston fuqarosi, avvalo, shaxsiy faollik,bilimdonlik,vatanga mehr-muhabbat,insonparvarlik kabi olijanob fazilatlar sohibi bo’lishi hamda bu jarayon xalqimiz ma’naviy va ma’rifiy merosi , qadriyatlari bilan bir qatorda jahon ilm-fani taraqqiyotiga ulkan hissa qo’shgan faylasuf-olimlar ijodini ham qunt va e’tibor bilan o’rganishni taqozo etadi. Kuchli demokratik-huquqiy davlat barpo etish uchun birinchi navbatda uning mazmun-mohiyatini chuqur anglash lozim. Shu maqsadda qadim zamonlardan buyon tadqiq etib kelinayotgan jamiyat va davlat to’g’risidagi ta’limotlarni o’rganish maqsadga muvofiq bo’ladi. Muxtaram prezidentimiz Islom Abdug’aniyevich Karimov 2008-yilda chop etilgan “Yuksak ma’naviyat-yengilmas kuch” kitobida antik davr falsafasini o’rganishning ahamiyatini ta’kidlab quyidagi fikrlarni bildirib o’tgan edilar: “Qadimiy hind, xitoy yoki yunon faylasuflarini olasizmi, o’rta asrlardagi Sharq va G’arb Uyg’onish davri namoyandalarini olasizmi, islom olamida nom qozongan mutafakkir zotlarni olasizmi – ularning ilmiy merosida moddiy va ma’naviy olam o’rtasidagi munosabatlarga keng o’rin berilganini ko’rish mumkin. Masalan, antik davr faylasuflari bo’lmish Suqrot va Platon, Epikur va Demokrit, xitoy donishmandi Konfutsiy va boshqa allomalarning bu boradagi nazariy qarashlari fan tarixidan yaxshi ma’lum.Bunday falsafiy yondoshuvlarning har biri o’z davridagi mavjud siyosiy-ijtimoiy vaziyat , hukmron mafkura,jamiyatning huquqiy va madaniy saviyasi,turli sotsial guruh va toifalarning qarashlarini ifoda etishga xizmat qiladi”.¹

Muxtaram prezientimizning ushbu fikrlaridan kelib chiqqan holda shuni ta’kidlash joizki,ushbu tadqiqot ishining dolzarbligi Platonning ijtimoiy-siyosiy qarashlarini chuqur tadqiq etish hamda ushbu faylasufning ijtimoiy-siyosiy ta’limotini hozirgi kundagi o’rganilganlik darajasini tadqiq etish bilan belgilanadi.