Toshkent davlat sharqshunoslik instituti sharq filologiyasi fakulteti

Mavzuning o‘rganilish darajasi. Shu kunga qadar zamonaviy Eron adabiyotida muhojirlikdagi fors adabiyoti bir necha olimlar tomonidan tadqiq qilingan. Alessandro Bausanining “East and West” Europe and Iran contemporary literature”² nomli tadqiqotida hozirgi kunda Yevropa davlatlarida yashayotgan va shu o‘sha hududda qalam tebratayotgan yozuvchilar hayoti va ijodi haqida batafsil ma’lumot beradi. Alice Miggianoning “The Iranian Diaspora in Italy”³ nomli risolasida asosan, islom diniga e’tiqod qiluvchi eronlik muhojir ayol adibalar ijodini yoritadi. Maykl Berd va Hasan Javodi hamkorligidagi “Iranian writers abroad”⁴ maqolasida ham muhojirlikdagi yozuvchilar haqida ko‘plab ma’lumotlarga ega bo‘lishimiz mumkin.

Rossiya sharqshunosligida ham bu mavzu bir necha sharqshunoslar tomonidan tadqiq etilgan. N.I.Prigarinaning “Indiyskiy stil I yego mesto v persidiskoy literature”⁵ nomli ilmiy ishida asosan, Hindistonda yashab, ijod qilgan adiblar haqida ma’lumotga ega bo‘lishimiz mumkin. Aynan shu yo‘nalishdagi ilmiy jihatdan dunyo e’tiboriga molik izlanishlar Prof. A.A.Starikov tomonidan olib borilgan. G‘azanfar Aliyevni esa o‘z navbatida Hindistondagi fors ijodkorlarini shartli ravishda guruhlarga bo‘lgan olim sifatida tilga olishimiz mumkin. Ulardan tashqari tadqiqitchi olim D.S.Kitainov o‘zining “Iran I Zapad” ⁶ nomli asarida mamlakatdagi siyosiy vaziyat tufayli eronliklar bir necha bor muhojirlik qismatiga ega bo‘lganligini ta’lidlab o‘tgan.

O‘zbekoston sharqshunoslari tomonidan f.f.d Sotiboldiyeva Sarvinoz “Muhojirlikdagi eronlik yozivchilarning ijodiy faoliyatiga doir” ⁷ nomli maqolasida Shahrnush Porsipur, Abbos Ma’rufiy, Hushang Gulshiriylar ijodi tadqiq etilgan. O.Z.Turdiyevaning “Hozirgi zamon eron hikoyanavisligi: janr dinamikasi va g‘oyaviy-estetik xususiyatlar”⁸ nomli tadqiqot ishining bir qismida zamonaviy fors adabiyotida muhojirlikdagi adabiyotning o‘rni va ayrim muhojir adiblar faoliyatiga to‘xtalib o‘tilgan.