Toshkent davlat pedagogika universiteti Tayyorladi 202-guruh talabasi Ibragimova Ozoda Qon va qon aylanish tizimining yosh fiziologiyasi va gigiyenasi

Qonning olazmasi 46- 65 % tashkil qiladi. U murakkab biologik muhit bo’lib, tarkibida moddalar almashinuvining oraliq va oxirgi mahsulotlari, oqsillar, turli tuzlar, uglevodlar, lipidlar, gormonlar, vitaminlar, erigan gazlar bo’ladi. Plazma organizmning to’qima suyuqliklari bilan o’zaro bog’liq bo’ladi.

• Qonning olazmasi 46- 65 % tashkil qiladi. U murakkab biologik muhit bo’lib, tarkibida moddalar almashinuvining oraliq va oxirgi mahsulotlari, oqsillar, turli tuzlar, uglevodlar, lipidlar, gormonlar, vitaminlar, erigan gazlar bo’ladi. Plazma organizmning to’qima suyuqliklari bilan o’zaro bog’liq bo’ladi.
• Qonning muhim qismi oqsillardir. Bular- nafas olish, gemoglobin, eritrositlar pigmenti, shaklli elementlar hujayrasining oqsillari. Plazma oqsillari- albuminlar, globulinlar va fibrinogenlar hisoblanadi.
• Qon to’qimalar va hujayralarning hayot faoliyatini, shuningdek, ularning yaxlit organizmda turli vazifa bajarishini ta’minlaydi.
• Qonning vazifalari quyidagilar:
• 1. transport vazifasi;
• 2. himoya vazifasi;
• 3. oziqlantirish vazifasi.

• 7-9 yoshar bolalarda 80-81% gacha, 10-11 yashar bolalarda 85% katta odamlar qonida 100 gacha yani 100ml qonda 17’3 gr gemoglabin bo’ladi. Gemoglabin 70%gacha yoki 100 ml qonda tushganda organizm kasal bo’ladi.
• Gemoglabin o’pkada havo tarkibidagi kislarod bilan birikib oksi gemoglabin hosil qiladiva to;qimalarga borib gemoglabinga va kislarotga ajraladi. Gemoglabin to’qima karbonat angidrid gazini briktirib olib o’pkada ajratadi. Shuning natijasida ichki nafas olish sodir bo’ladi. Eritrositlarning soni yoki gemoglabin miqdorini kamayishi kam qonlik hisoblanadi. Bu esa bolalarning yoshlik vaqtida noto’g’ri ovqatlanishi ovqatni sifat tarkibiga etiborsizlik ochiq havodan yaxshi foydalanmaslik oqibatida darmonsizlik tez charchab qolish va bosh aylanish kasalligiga olib keladi . bolalarda bunday kasallikga uchraganda temir moddasiga boy, vitaminlik va yuqori kaloriyalik ovqatlarni istemol qilish kerak(jigar, hayvon qonidan tayyyorlangan ovqatlar, olma, sabzi, qulupnay va boshqalar