Toshkent davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti

2 Jadval. Haqqush polaponlarning o’sish jadalligi
 
P
o
la
po
nl
a
rn
ing
 
y
o
shi
 
(kun)
 
Massa 
Tana 
uzunligi 
Qanot 
uzunligi 
4- 
qoquv 
patinin
g 
uzunlig
i 
Dum 
uzunlig
i 
Sevkasi
ning 
uzunlig
i 
Tumshu
g’ining 
uzunligi 
gr 
% 
mm % 
m
m 
% 
m
m 
% 
m
m 
% 
m
m 
% 
m
m 
%- 
1 
29,8 - 
92,5 - 
16,
1 
- 
- 
- 
- 
- 
17,
0 
- 
8,5 - 
3 
61,6 51,6 
138,
0 
32,9
7 
19,
2 
16,1 - 
- 
- 
- 
22,
0 
22,
7 
12,
0 
29,
1 
5 
112,
8 
45,0 
151,
6 
9,0 
27,
4 
29,9 - 
- 
- 
- 
29,
0 
24,
1 
13,
5 
11,
1 
7 
168,
0 
30,4
7 
198,
0 
24,2 
30,
0 
8,6 
- 
- 
- 
- 
40,
2 
27,
8 
17,
0 
20,
6 
9 
210,
1 
20,0 
214,
3 
7,6 
44,
0 
31,8 7,5 - 
3,4 - 
50,
5 
20,
4 
23,
5 
27,
6 
13 
288,
0 
27,0 
240,
0 
10,7 
46,
0 
4,34 
16,
3 
53,
9 
7,1 
52,
1 
55,
1 
8,3 
28,
0 
16,
0 
17 
425 32,2 
282,
0 
14,9 
56,
9 
19,1
5 
30,
3 
46,
2 
12,
2 
41,
8 
68,
0 
19,
0 
3,0 
26,
3 
 
Buxoro viloyatining boshqa hududlarida xususan Romitan markaziy istirohat 
bog’i, Kogon shaxri va Jondor tumani Dalmun qishlog’ida har yili haqqushlarning 
bir necha jufti uyalashini haqida bizda ma’lumotlar bore di. 2019 yil 12 aprel 
holatida eski kaloniyadagi uyalar qayta ta’mirlab,ayrimlari yangi uyalar qurish 
ishlarini boshlagan edi. 14- aprelda Kogon shahrida 12 ta haqqush uya 
qurgan.Viloyatning boshqa hududlarida ham qushlar bu yerga allaqachon kelib uya 
qurganligini ko’rdik 15-aprel Romitan markaziy istirohat bo’g’ida birinchi 
haqqushlar kuzatildi, shu yerlik aholidan so’ralganda haqqushlar bog’ hududiga 2 3 
kun avval kelganligi aytildi. 
Haqqushning tuxum bosishi va inkubasiya davriga qarab o`zgarib turadi. 
Haqqushlar birinchi qo’ygan tuxumdan boshlab bosib yotadi. Tuxum qo’yish 
intervali odatda ikki kunni tashkil etdi faqat Jondor tumani Dalmun qishlog’idagi 
kolonyadagi bazi juftliklar uchunchi va to’rtinchi tuxumlarni kun tashlamasdan 
qo’ydi. Tuxum qo’yilgandan bosib yotilishi sababli polaponlarning tuxumdan 
chiqish oralig’i o’zaro ikki kun bo’lganligini kuzatildi. Shuning uchun, ham 
inkubasiya davrining boshlarida tuxum bosish intinsivligi unchalik yuqori bo`lmadi, 
ya`ni tuxum bosayotgan qushlar tuxumlarini nisbatan kam bosishini kuzatdik.. Biz 
Dalmun qishlog’idagi kolonyada may oyining ikkinchi o’n kunligida qo’yilgan 
tuxumlarida kuzatuv olib bordik. Haqqushlar tungi faol qush hisoblansada biz 

---

282 
mazkur hududda tunda kuzatuv olib borishning iloji bo’lmaganligi sababli tong 
sahar 6
00
dan 20
00
gacha kuzatildi kunlik kuzatish davomida (900 daqiqa) tuxumlarini 
hammasi bo`lib 844 daqiqa bosishini kuzatdik. Uya 46 daqiqa davomida bo`sh qoldi. 
Demak, tuxum bosish intinsivligi 94,9%, uya bo`sh qolgan vaqt 5,1 % ni tashkil 
etadi.