Toshkent davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti

Фойдаланилган адабиётлар: 
1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2019 йил 13 августдаги 
ПФ-5781-сон “Ўзбекистон Республикасида туризм соҳасини янада 
ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги Фармони. 
2. Хайитбоев Р., Матяқубов У. Экологик туризм. Услубий қўлланма. 
Самарқанд СамИСИ, 2010. - 60 б. 
3. 
Кашкаров Р.Д., Уэлша Д.Р., Бромбахер М. Важнейшие 
орнитологические территории Узбекистана. Ташкент, 2008. – С. 101-102. 
БУХОРО ВИЛОЯТИ ОВЧИЛИК ХЎЖАЛИКЛАРИДА ОВ 
ТУРИЗМИНИ ЖОРИЙ ЭТИШНИНГ ИСТИҚБОЛЛАРИ 
Рахмонов Р.Р. (БухДУ), Иноятхўжаева Р.Б. (БухТИ) Рахимова М.Р. 
(БухДУ)
Туризм дунё иқтисодиётида, жумладан, кўпгина давлатлар ялпи ички 
маҳсулотининг шаклланишида етакчи ўринни эгалайди. Бугунги кунда 
биздаги анъанавий туризм ва кўрсатилаётган хизматлар истеъмолчиларнинг 
эҳтиёжларини тўлиқ таъминлаш учун етарли эмас. Бу ҳолат туризм бозорида 
истеъмолчининг талабларига мос туризм шаклларини, жумладан, ов 
туризмини жорий этишни ҳам талаб этади.
Бугунги кунда дунё миқёсида ов қилиш ва балиқ овлашга йўналтирилган 
ов туризми кенг оммалашиб бормоқда. Ов туризмини ривожлантириш нафақат 
ов хўжаликларининг иқтисодий аҳволини яхшилашга, балки қўшимча ишчи 
ўринларини яратиш орқали аҳолининг бандлигини таъминлашда ҳам алоҳида 
аҳамият касб этиши билан долзарбдир. Ов туризми соҳасидаги муаммоларни 
ҳал этиш ва соҳани халқаро илғор тажрибалар асосида шакллантириш ов 
хўжаликларининг ривожланишига, овланадиган ҳайвонлардан барқарор 
фойдаланишга, ҳайвонлар популяцияси деградацияланишининг олдини 
олишга олиб келади [1]. 
Бухоро вилоятида овланадиган ҳайвонларнинг асосий қисми асосан 
кўлларда ва уларнинг қирғоқ зоналарида ташкил этилган ов хўжаликларида 
учрайди. Бундай хусусият ов қилиш ва балиқ овлаш туризмини бир жойда 
ташкил этиш учун жуда қулайлик яратади.

---

177 
Ов туризми Австралия, Австрия, Руминия, Венгрия, Ботсвана, Аргентина, 
Қирғизистон, Тожикистон, Танзания, Канада, Африка ва
Жанубий-Шарқий 
Осиёда ва бошқа қатор давлатларда ривожланган бўлиб, ушбу давлатлар ов 
қилиш ва балиқ овлаш туризми инфратузилмасининг шаклланиши ва 
ривожланиши жиҳатидан ўзаро фарқланади [2].
Ов қилиш ва балиқ овлаш туризмининг асосий мақсади ёввойи ҳайвон 
турини қидириш, таъқиб қилиш, уни қўлга киритишдан иборат бўлиб, бунда 
спорт ови туридан фойдаланилади ва иқтисодий фойда олиш кўзда 
тутилмайди. Бундай туризм ихтисослашган овчилик ва балиқчилик 
хўжаликлари, туристик ташкилотлар томонидан пуллик хизмат асосида 
ташкил этилиши мумкин. Туризмнинг бу турида тегишли рухсатномаларга эга 
бўлган сайёҳлар уларни кузатувчилар ҳамроҳлигида маълум муддатга овчилик 
ва балиқчилик хўжаликларига боради, у ерда ов қилиш ва балиқ овлаш билан 
бир қаторда, белгиланган маршрутлар бўйича саёҳат қилади.
Ўрганишлар натижасида Бухоронинг туристик салоҳияти юқорилигини 
ҳамда ов қилиш учун қулай бўлган жойларнинг мавжудлигини инобатга олган 
ҳолда, бу ерда ов туризмини йўлга қўйиш имкониятларининг кенглиги 
аниқланди. Ов туризмини ташкил этишда, биринчи навбатда, овчилик 
хўжалигида 
овчиларнинг 
маълум 
муддат 
яшашини 
таъминловчи 
инфратузилма зарурлигини, овланиши режалаштирилган турнинг хўжаликда 
учраши ва унинг овланадиган турлар рўйхатига киритилганлигини эътиборга 
олиш муҳим аҳамиятга эга. Иккинчидан, тур операторлар ва овчилик 
хўжалигининг раҳбарлари белгиланган турни овлаш учун қулай бўлган 
маршрут ёки жойнинг олдиндан аниқланган режасини, овланиши 
режалаштирилган ҳайвонни овлаш сингари хизматлар учун тўланадиган тўлов 
миқдорини, туристнинг ҳудудда бўлиш муддати билан ов қилиш муддатининг 
ўзаро мос келишини, ов жараёни ва техника хавфсизлиги учун зарур воситалар 
билан таъминланганлик даражасини ҳамда овнинг атроф- муҳитни муҳофаза 
қилиш соҳасига тегишли қонунлар ва бошқа меъёрий ҳужжатлар асосида 
амалга ошишини ва умуман шу каби муҳим масалалар бўйича ўзаро келишиб 
олиб фаолият юритиши зарур.
Ов қилиш ва балиқ овлаш туризмининг бошқа туризмлардан фарқли 
томонларидан яна бири унинг мавсумий хусусиятга эгалигидир. Ўзбекистонда 
овлашга рухсат этилган Бухоро вилоятида учрайдиган ов ҳайвонларини овлаш 
15 августдан