Toshkent davlat pedagogika universiteti kasb ta’limi fakulteti

 

21 

talablarga  javob  berishi,  jahon  fani,  madaniyati,  ilg‗or  ishlab  chiqari  amaliyoti 

yutuqlarining  yuqori  pog‗onasi  bo‗lishi  lozim.  Rivojlantirish  prinsipi  bu  turdagi 

prinsiplar  ichida  oxirgisi  hisoblanadi.  Bu  prinsip  shunday  kasb  tanlash  g‗oyasini 

ifodalaydiki, bunda shaxsiy malakalarni oshirish imkonini berilishi, kasb mahorati va 

tajribasi  o‗sib  borishi  bilan  mehnatga  to‗lanadigan  maoshning  ortib  borishi,  jamiyat 

ishlarida  faol  ishtirok  etish  imkoni  berilishi,  shaxsning  ommaviy  ehtiyojlarini 

qondirish, yashash va dam olish joyi va shu kabi ehtiyojlarni qondirishi kafolatlanishi 

kerak. 

Kasb tanlashga yo‗llashda umumpedagog prinsiplar bilan yaxshi bog‗langan 

quyidagi  prinsiplar  ham  mavjud:  kasb  tanlashga  yo‗llashni  o‗quvchilar  mehnat 

ta‘limi-tayyorgarligi  bilan  bog‗liqligi  bu  prinsip  o‗quvchilarni  mehnat  ta‘liii  va 

tarbiyasini  ijtimoiy  foydali  va  unumli  mehnatdan,  texnik  va  boshqa  to‗garaklardan 

bilimdonlik  bilan  foydalanib  maqsadga  muvofiq  tashkil  etilishini  nazarda  tutuvchi 

hisoblanadi. 

Kasb tanlashga yo‗llash mehnat tayyorgarligidan uzilishda bo‗lsa, shaxsning 

mehnat va kasbga tayyorlash umumiy masalalaridan, amaliyotdan ajralgan mavxum, 

chaqiriqona  tus  oladi.  Tartiblilik  va  izchillik  prinsipi  kasb  tanlashga  yo‗llashda 

maktabdagi kasbga yo‗llash ishlarini sinfdan sinfga o‗tish shartini majburiy bo‗lishini 

ta‘minlaydi. 

Kasbga  yo‗llashda  oila  va  maktab,  o‗quv  yurtlarining  o‗zaro  hamkorlik 

prinsipi  o‗quvchi  yoshlarga  kasb  tanlash  ishlarida  yordam  ko‗rsatishda  yaqin 

munosabatda  bo‗lishni  nazarda  tutadi.  Bunda  hamkorlik  ishlarini  maqsadli  va 

markazlashgan bo‗lishini kuchaytirishni ko‗zlanadi. 

Kasb  tanlashga  yo‗llashning  tarbiyaviy  xarakteri  kasbga  yo‗llash  ishlarini 

sog‗lom  avlodni  tarbiyalash  vazifalari  bilan  bir  qatorda  ularni  Iqtisodiy,  axloqiy, 

estetik,  xususiy,  jismoniy,  mehnat  tarbiyalarini  amalga  oshirish  zaruriyati  bilan 

belgilanadi. 

---