Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali



Download 3,45 Mb.
Pdf ko'rish
bet226/269
Sana14.07.2022
Hajmi3,45 Mb.
#793604
1   ...   222   223   224   225   226   227   228   229   ...   269
Ключевые слова: 
этимология, история слов, структура слова, корень, морфема, 
морфемика, упрощение, диахронный, синхронный, модель, рамка, ведущая морфема, 
опорная морфема, составное слово, простое слово, словообразование, транспозиция, 
преобразование. 
THE PHENOMENON OF SIMPLIFICATION IN THE UZBEK LANGUAGE AND ITS FACTORS 
 
Zarmasov Sh.Sh. – Teacher of Tashkent State Pedagogical University
Rahmonqulov B.N. – Tashkent state university of Uzbek language and literature
Annotation.
This article highlights the diachronic and synchronous state of morphemic 
interactions in a word. The phenomena of simplification in the Uzbek morpheme are described and 
illustrated with examples of the phenomenon of simplification arising from the destruction of 
morphemes. There is also a difference between the composition of words and word formation in 
the Turkic languages and the modern Uzbek literary language.
 
Keywords:
etymology, word history, word structure, core, morpheme, morpheme, 
simplification, diachronic, synchronous, model, mold, leading morpheme, auxiliary morpheme, 
word-for-word, word-formation , transposition, conversion. 
O‘zbek tili morfem qurilish birliklari – o‘zak va morfemalarni ma’no tovlanishlariga ega 
bo‘lmagan faqat bir ma’no ifodalaydigan birliklar sifatida talqin etish tilshunoslikka doir 
adabiyotlarda keng tarqalgan. Har qanday tilda bo‘lgani kabi turkiy tillar, xususan, o‘zbek tili morfem 
qurilishi birliklari qamrov doirasi uchun so‘z tarkibining o‘zgarishi natijasida sodir bo‘ladigan 
soddalanish hodisasining xosligi, til tizimidagi uzluksiz tarixiy jarayonlarning ma’lum ko‘rinishi bo‘lib, 
muayyan sinxron va diaxron davrlarda shakl va mazmunning turlicha munosabatlarini aks ettiradi. 
Til qurilishining har bir sathi o‘ziga xos yo‘li va rivojlanish qonun-qoidalariga ega. Masalan, 
o‘zbek tili lug‘at tarkibining rivojlanishi shu sistemaga xos til birliklarining tez sur’atlarda ko‘payishi 
bilan xarakterlanadi. Bu jarayonda o‘zbek tilining o‘z imkoniyatlari asosida yangi so‘zlar yasash, o‘zga 
tillardan so‘z o‘zlashtirish kabi omillar muhim rol o‘ynaydi. So‘z tarkibining rivojlanishida esa bunday 
hodisalar deyarli kuzatilmaydi. Masalan, morfema yasalmaydi, o‘zga tillarga oid morfemani 


203 

Download 3,45 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   222   223   224   225   226   227   228   229   ...   269




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish