TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 6 - SON
47
P
0,
15
0,
5
0,
25
0,
1
0
2-rasm.
2-rasmda masala shartining
X
diskret tasodifiy miqdorning taqsimot qonunini
gistogramma shaklida tasvirlangan.
Matematik kutilish, dispersiya va oʻrta kvadrat chetlanishni topamiz:
43
0
70
1
,
0
60
25
,
0
50
5
,
0
40
15
,
0
30
]
[
5
1
i
i
i
P
X
X
M
5
1
2
2
2
2
]
[
;
]
[
]
[
]
[
i
i
i
P
X
X
M
yerda
bu
X
M
X
M
X
D
1920
0
70
1
,
0
60
25
,
0
50
5
,
0
40
15
,
0
30
]
[
2
2
2
2
2
2
X
M
71
43
1920
]
[
2
X
D
4
,
8
71
]
[
]
[
X
D
X
Javob:
4
,
8
]
[
;
71
]
[
;
43
]
[
X
X
D
X
M
.
2-misol:
Tituv mashinasining uzoq vaqt ishlashi va toʻxtalishini
kuzatish
natijasida shu narsa maʻlum boʻldiki, mashina toʻxtalishsiz –
W
1
%, bir marta
toʻxtatilganda –
W
2
%, ikki marta toʻxtatilganda –
W
3
%, uch marta toʻxtatilganda –
W
4
%, toʻrt marta toʻxtatilganda –
W
5
% va oxiri besh marta toʻxtatilganda –
W
6
%
ishladi. Toʻxtalishlar sonini
X
ning tasodifiy qiymati deb hisoblab, uning taqsimlanish
qonunini va tavsifini hisoblash kerak, yaʻni
matematik kutilishini, dispersiyani va
oʻrta kvadrat chetlanishni hisoblash kerak, agar:
0
;
5
;
15
;
25
;
40
;
15
)
6
5
4
3
2
1
W
W
W
W
W
W
a
2
;
8
;
25
;
40
;
20
;
5
)
6
5
4
3
2
1
W
W
W
W
W
W
b
0
;
5
;
10
;
25
;
40
;
20
)
6
5
4
3
2
1
W
W
W
W
W
W
v
3-
rasm. Tituv mashinasining ishlash
jarayoni
Yechish.
P
TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 6 - SON
48
a)
X
diskret tasodifiy miqdorning taqsimot qonunini tuzamiz:
X
0
1
2
3
4
5
P
0,
15
0,
4
0,
25
0,
15
0,
05
0
4-rasm.
4-rasmda masala shartining
X
diskret tasodifiy miqdorning taqsimot qonunini
gistogramma shaklida tasvirlangan.
X
ning matematik kutilishini va dispersiya hamda oʻrta kvadratik chetlanishni
topamiz:
55
,
1
0
5
05
,
0
4
15
,
0
3
25
,
0
2
4
,
0
1
15
,
0
0
]
[
6
1
i
i
i
P
X
X
M
6
1
2
2
2
2
]
[
;
]
[
]
[
]
[
i
i
i
P
X
X
M
yerda
bu
X
M
X
M
X
D
55
,
3
0
5
05
,
0
4
15
,
0
3
25
,
0
2
4
,
0
1
15
,
0
0
]
[
2
2
2
2
2
2
2
X
M
07
,
1
15
,
1
]
[
]
[
X
D
X
Javob:
Natijalar va xulosalar
. Tadqiqot xulosalari va natijalarining ishonchliligi va
asosliligi dastlabki nazariy va uslubiy pozitsiyalarning aniqligi,
tadqiqotning
predmeti, maqsadi, vazifalari, o‗rganilayotgan mantiqqa mos keladigan tadqiqot
usullari to‗plamidan foydalanish bilan ta‘minlandi.
To‗qimachilik va paxta sanoat yo‗nalish mutaxassisliklari talabalarini
kasbiy
tayyorlash jarayoni bilan bog‗liq ijobiy natijalar bergan eksperimental gipotezalar
asosida quyidagi qoidalar keltirilgan:
- kompyuter texnologiyalaridan foydalangan holda ma‘lumotlarni qayta
ishlash, uzatish, tarqatish va taqdim etish texnologiyalari
sifatida yangi dasturiy
ta‘minotlardan foydalanishning nazariy va amaliy asoslari hamda to‗qimachilik va
paxta sanoat yo‗nalish mutaxassisliklar talabalarini kasbiy tayyorlashda dasturiy
taminot uning ajralmas pedagogik jarayoni sifatida ko‗rib chiqish kelajakda
to‗qimachilik va paxta sanoati sohasidagi mutaxassislarning
zarur kasbiy fazilatlari
bilan bog‗liq. O‗qituvchi faoliyatidagi eng muhim nuqta bu o‗quvchilarga
o‗rganilayotgan muammoga chuqur kirib borish va ularni hal qilish yo‗llarini taklif
qilishdir. Bu o‗qituvchiga har bir o‗quvchining individual rivojlanish traektoriyasini
15
,
1
55
,
1
55
,
3
]
[
2
X
D
TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 6 - SON
49
aniqlashga yordam beradi. Shunday qilib, matematikani o‗qitish jarayonida ananaviy
ta‘lim shakllari va innovatsion texnologiyalarning kombinatsiyasi hozirgi kunda eng
samarali hisoblanadi.
Adabiyotlar
1.
O‗zbekiston Respublikasi Prezidentining ―O‗zbekiston Respublikasi
Oliy ta‘lim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi‖ PF-5847-son.
Toshkent sh., 2019-yil 8-oktabr.
2.
X.K.Abduraxmanova, A.A. Abduraxmanov va I.Tursunov ―Uchebnoye
posobiye po razdelam Visshey matematiki‖. O‗quv qo‗llanma, Toshkent-2020.
3.
X.K.Abduraxmanova,
A.A.
Abduraxmanov
va
I.Tursunov
―Современные
методы
обучения
высшей
математике
студентов
технологических вузов‖ TDPU Ilmiy axborotlari ilmiy nazariy jurnal. 2021/1 son.
4.
Rakhimov Kh.A.
The Importance of Distance
Education for Adult
Students in Uzbekistan. Hindiston 2020 y.
5.
Rakhimov Kh.A.
“
Methodological support of instructing mathematics in
e-learning environment
”
Psychology and education (2021) 58(2): 4981-4987.
ZULFIYA LIRIKASI VA HOZIRGI SHE‟RIYAT POETIKASI
Umurova G.H. - Samarqand davlat chet tillar instituti professori
Annotatsiya.
Maqolada shoira Zulfiya badiiy olami va uning o‗ziga xos
jihatlari tahlil qilingan. Shoira Zulfiya ijodiy maktabi vakilalari ijodi va ularning
mahorati maqolada o‗z ifodasini topgan. Shuning bilan birga shoira Zulfiya she‘rlari
bilan shoira izdoshlari bo‗lgan – shogirdlari adabiy olami qiyosiy tahlilga tortilgan.
Ularning ijodiga, poetik olamiga munosabat bildirilgan.
Kalit so„zlar:
badiiy olam, lirik turkum, obrazlilik, janr, mavzu, g‗oya, lirik
kechinma, badiiy mahorat, tahlil, talqin.
ПОЭТИКА СОВРЕМЕННОЙ ПОЭЗИИ И ЛИРИКА ЗУЛЬФИИ
Умурова Г.Х. - профессор Самаркандского государственного
института иностранных языков
Аннотация.
В статье проанализированы художественный мир поэтессы
Зульфии и его особенности. В статье отражены
творчество представителей
творческой школы поэтессы Зульфии и их мастерство. В то же время
сравнительно проанализированы стихотворения поэтессы Зульфии и
