Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 6 - SON 
136 
topishda hamroh bo‗lishiga to‗g‗ri keladi, yani o‗qituvchi va talaba funksiyasi 
almashtiriladi. 
O‗qituvchi talaba bilan hamkorlik munosabatda bo‗lishiga talaba ma‘suliyatni 
va ko‗pgina masalalar yechimini topishda mustaqillikni o‗ziga olishiga to‗g‗ri keladi
[1]. 
O‗qitiladigan mavzularni bayon etishdan oldin o‗qituvchi ba‘zi bir holatlarda 
talabalardagi inertlik va nofaolligini engishi zarur bo‗lib ularni shu mavzuga 
qiziqishini uyg‗otadi. 
Aytish joizki, bilimni asosi bu faqatgina o‗quv fanlari bo‗lib qolmay, balki 
taffakur va faoliyat usullari ham. Hozirgi zamon yuqori darajali tayyorgalikka ega 
bo‗lgan mutaxassis etishtirish bilan chegaralanmasdan, balki o‗qitishda yangi 
texnologiyalarni taqdim qila oladigan kadr etishtirish ta‘lim muassasalarining asosiy 
maqsadiga aylanmoqda. 
Konkret ishlab chiqarish muhiti sharoitlarida moslasha oladigan kadrlarni, 
yangi yechimni topadigan, menejment funksiyasini bajara oladigan mutaxassis 
etishtirib chiqarish talab qilinmoqda. 
O‗qitish faoliyatida innovatsiya bu-ijtimoiy va bozor talablaridan farqli 
ravishda maorif xizmatlari ko‗rinishidagi yangi bilimlarni, usullarni qo‗llash. O‗qitish 
texnologiyalarini qo‗llash natijalari o‗qituvchini ustaligiga kam bog‗liq bo‗lib, u 
o‗qituvchining barcha yig‗ilgan ustalik komponentlari bilan aniqlanadi: 
- 
mavjud bo‗lgan fundamental va amaliy bilimlari; yangi kasbiy va boshqaruv 
sohada muvaffaqiyati o‗zlashtira oladigan qobiliyatli, ijtimoiy-ijodiy sharoitlarda 
xushyor va dinamik sezuvchan; innovatsion bilim fazosi sharoitida yuqori insoniylik 
sifatlariga ega bo‗lishi; oliy ta‘lim muassasalari sharoitida o‗quv laboratoriya 
mashg‗ulotlarida o‗tkazib bo‗lmaydigan tajribalarni, hodisa va jarayonlar 
texnologiyalarini kompyuterli modellarini qo‗llagan holda o‗quv tajribalari tarkibini 
ko‗paytirish. 
Fizikadan masala yechish talabalarning dunyoqarashlarini shakllantirishga 
ijobiy ta‘sir ko‗rsatadi. Masala yechish ko‗p hollarda fizika darslarining tarkibiy 
qismi bo‗lib, o‗qituvchi yangi mavzuni bayon qilishda va uni mustahkamlashda, 
o‗tilganlarni takrorlashda, talabalarning mustaqil ishlarida va bilimlarini sinab 
ko‗rishda masala yechishdan foydalanadi. 
Interactive Physics dasturidagi harakat instrumentlaridan foydalanish mumkin 
va talabalarning o‗zlari mustaqil ravishda muhandis yoki ilmiy mutaxassislar kabi 
fizikaviy jarayonlarni modellashtirish imkoniyatiga egadirlar. Interactive Physics 
simulyatoridan foydalangan holda fizikaviy masalalarning shartini animatsiya holda 
modelini yaratish talabalarga fizikaviy masalalarga bo‗lgan qiziqishining ortishiga 
olib keladi. Talabalar Interactive Physics simulyatori orqali biron-bir fizik masalani 
olgan holda, uni modellashtirishga kirishadilar. Talabalar kompyuter modelini yarata 

---