Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

 
 

---

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 6 - SON 
133 
90º burchakni ushlab turing va uchburchakning qolgan qismini o‗zingizga 
burang. Uchburchakning qirrasi yerga parallel ravishda yotadi va bitta qirrasi vertikal 
bo‗ladi. Ko‗zlaringizni ko‗tarib, eng uzun chekka bo‗ylab qarashingiz mumkin. Siz 
ko‗rib turgan eng uzun qirraga uchburchakning gipotenuzasi deyiladi. 
Uchburchakning 
tepasiga 
to‗g‗ri 
keladigan 
daraxtning 
tepasini 
ko‗rmaguningizcha daraxtdan uzoqlashing. Daraxtning yuqori qismini to‗g‗ri 
ko‗rmaguningizcha bir ko‗zingizni yoping va boshqa ko‗z bilan gipotenuza bo‗ylab 
qarab turing. Sizning gipotenuza bo‗ylab qarashingiz daraxtning tepasiga to‗g‗ri 
keladigan nuqtani toping. 
 
(4-rasm)
Agar turgan nuqtamizdan terakkacha masofani o‗lchab, unga bo‗yimizni 
qo‗shsak, terakning bo‗yi chiqadi
.
 
Bu o‗lchashni yana bir necha usuli bo‗lib, bu usullardan burchak medianasini 
hamda trigonometriyani tushuntirishda fodalanish mumkin. 
3. 3D figuralarni yasash va tushunish. 
O‗quvchi tushunishi kerak bo‗lgan 3-o‗lchovli turli xil shakllar mavjud, 
masalan, kublar va kuboidlar asoslari. Ushbu 3 o‗lchovli raqamlar uchun hisob-
kitoblar 2 o‗lchovli raqamlar kabi oson emas. Shuning uchun yaxshi loyiha ishi 3-
o‗lchovli figuralarni vizualizatsiyalashga yordam beradi, shuningdek o‗quvchilarga u 
bilan bog‗liq turli xil formulalar va hisob-kitoblarni tushunishga yordam beradi. 
4. O‗xshashlik va kelishuv 
9-sinfda paydo bo‗ladigan geometriyaning yana bir juda muhim 
kompeyensiyasi - bu uchburchaklarning o‗xshashligi. Ushbu tushunchani tushunishda 
o‗quvchilar ko‗pincha juda ko‗p qiyinchiliklarga duch kelishadi. Shu sababli, bir 
qator topshiriq va savollarni echishga qodir bo‗lgan juda ko‗p miqdordagi ilmiy-
tadqiqot ishlariga ega bo‗lgan loyiha ishi o‗quvchiga o‗xshashlikning nomuvofiqligi 
tushunchasini o‗rganishiga yordam beradi. 
Ushbu maqola orqali siz uchun tuzgan matematik loyihalar mavzularining eng 
qiziqarli ro‗yxatlari edi. Umid qilamizki, ushbu maqola foydali bo‗ldi va 
o‗quvchilarga o‗rganish, o‗sish va rivojlanish uchun u erda eng qiziqarli mavzularni 
tanlashga yordam beradi. Ushbu mavzular o‗quvchilar uchun eng foydali ekanligi 
isbotlangan. Eng yaxshisini tanlang va sizga eng mos keladiganini. 

---