Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari 2020/1(22) issn 2181-9580

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI
2020/1(22) 
etilmadi. O‘rta darajadan yuqoriroq darajadagilar miqdori 4,2 % (4 nafar) dan 7,3 % 
(7 nafar) gacha kam darajada o‘sdi. O‘rta darajadagilar sezilarsiz darajada, 77,1 % 
(74 nafar) dan 71,9 % (69 nafar) gacha pasaydi. O‘rta darajadan quyi darajadagilar 
18,8 % (18 nafar) dan 20,8 % (20 nafar) gacha sezilarsiz darajada o‘sdi: Barcha 
yuqorida aniqlangan farqlar Styudent t-mezoni bo‘yicha o‘rta qiymat tengligi 
tahliliga binoan statistik jihatdan tasdiqlandi. 
Shunday qilib, olib borilgan tadqiqotimiz quyidagi asosiy xulosalarga kelish 
imkoniyatini bermoqda: 
1. Ilmiy adabiyotlar tahlili, bir tomondan, maktabgacha ta’lim tashkiloti rahbari 
innovatsion kompetentligini tadqiq qilishning yuqori dolzarbligini, boshqa tomondan 
esa ushbu tushunchaning murakkabligi va ko‘p qirrali ekanligini, uni tahlil qilishga 
nisbatan ko‘plab yondashuvlarning mavjudligini ko‘rsatadi. Ushu holat innovatsiya 
muammolarini umumpedagogik innovatsiyalar bilan bir qatorda innovatsion ta’lim 
muhitiga taalluqli bo‘lgan omillarni inobatga olgan holda, tizimli, yaxlit tarzda tadqiq 
qilinishi zaruriyatini belgilaydi. 
2. Ishlab chiqilgan vositalar bo‘yicha ekspert baholashning (n=274) faktorli 
tahlili 
natijalari 
maktabgacha 
ta’lim 
tashkiloti 
rahbarini 
innovatsion 
kompetentligining to‘rtta statistik ahamiyatli tuzilmasi - motivatsiyali-maqsadli; 
axborot; funksional; tahliliy tarkibini aniqlashtirish imkoniyatini berdi.
Motivatsiyali-maqsadli tuzilmaviy tarkibi maktabgacha ta’lim tashkiloti 
rahbarining innovatsion faoliyatni amalga oshirishga nisbatan munosabatini belgilab 
beradi, uning pedagogik innovatika sohasidagi zarur bilim va ko‘nikmalarni egallashi 
jarayoniga ta’sir ko‘rsatadi. Axborot va funksional tuzilmaviy tarkiblar bir-biri bilan 
o‘zaro bog‘liq va aloqador hisoblanadi. Ularning birinchisi ikkinchisining 
shakllanishi uchun asos bo‘lib xizmat qiladi, bu esa, o‘z navbatida, yangi bilimlarga 
nisbatan 
ehtiyojning 
paydo 
bo‘lishini 
rag‘batlantiradi 
va 
innovatsion 
kompetentlikning tahliliy tarkibining rivojlanishiga ta’sir ko‘rsatadi. 
3. Maktabgacha ta’lim tashkilotlari rahbarlarining innovatsion kompetentligi 
shakllanishi va rivojlanishi jarayonining ishlab chiqilgan tuzilmaviy-mazmunli 
modeli yaxlit, o‘zaro shartlantiruvchi tizim bo‘lib hisoblanadi, uning asosini 
maqsadli, mazmunli va natijali komponentlar tashkil etadi. Maqsadli tuzilmaviy 
komponent pedagogik nazariya va amaliyotning muayyan qarama-qarshiliklari bilan 
belgilanadi, 
maktabgacha 
ta’lim 
tashkilotlari 
rahbarlarining 
innovatsion 
kompetentligini shakllantirish va rivojlantirishning maqsadi, vazifalari va asosiy 
yo‘nalishlarini o‘z ichiga oladi (qayta tayyorlash va malaka oshirish, metodik va 
axborot ta’minoti, raqamli innovatsion-rivojlantiruvchi muhitning yaratilishi va 
qo‘llab-quvvatlanishi).
Mazmunli tuzilmaviy komponent tegishli tamoyillar (qulaylik, tizimlilik, 
ilmiylik va innovatsionlik, raqobatbardoshlilik, rivojlantiruvchi) va tashkiliy-
pedagogik sharoitlar (ta’lim va amaliyotning integratsiyasi, meʻyoriy-huquqiy, 
kadrlar 
ta’minoti, 
moddiy-texnik 
ta’minot, 
shaxsga 
yo‘naltirilganligini 
rag‘batlantirish)ni o‘z ichiga oladi, ularning asosida rivojlanish jarayonining 

---

44