Тошкент давлат иқтисодиёт университети “Менежмент ва Маркетинг” кафедраси мавзу: статистика фанига кириш

Статистик кўрсаткич – бу категория бўлиб, ҳодиса ва воқеаларни аниқ шароит ва вақтдаги миқдорий тасвирланишидир. Статистик кўрсаткичлар ҳажмий ва ҳисобланган кўрсаткичларга бўлинади.

Статистик кўрсаткичларни статистик маълумотлар билан чалкаштирмаслик керак. Статистик маълумотлар бу статистик кўрсаткичларни аниқ рақамдаги ифодасидир.
Статистик кўрсаткич тизими – бу бир-бири билан ўзаро боғланган статистик кўрсаткичлар йиғиндисидир.
Агарда кўрсаткичлар мамлакат, ҳудуд ва тармоқ даражасида ҳисобланса, улар макродаража кўрсаткичлари дейилади. Агарда корхона, фирма ва шу каби даржаларда ҳисобланса, микродаража кўрсаткичлари дейилади.

	2018 y	2019 y
O’zbekiston Respublikasi	406 648,5	511 838,1
Qoraqalpog’iston Respublikasi	15 009,4	18 735,7
viloyatlar
Андижанская	26 503,0	32 897,2
Бухарская	21 158,3	26 695,0
Джизакская	12 074,7	15 211,9
Кашкадарьинская	27 962,2	36 470,1
Навоийская	22 132,2	36 685,2
Наманганская	18 046,0	23 239,0
Самаркандская	31 233,5	37 593,9
Сурхандарьинская	17 802,0	22 349,3
Сырдарьинская	8 066,3	10 477,7
Ташкентская	38 774,3	50 117,8
Ферганская	26 611,5	32 943,3
Хорезмская	15 242,5	19 136,5
г. Ташкент	54 694,3	74 527,6

Yalpi ichki (hududiy)
mahsulot hajmi
(joriy narxlarda, mlrd.sum)

Статистика фани ижтимоий ҳодисаларнинг миқдорий томонларини уларнинг сифат томонлари билан ўзвий равишда боғланган ҳолда ўрганади. Бутун борлиқ, яъни моддий дунёдаги табиий ва ижтимоий ҳодисаларнинг барчаси статистиканинг ўрганиш объекти ҳисобланади.

Сифат ва миқдор тушунчалари ҳам статистика фани билан боғлиқ масаладир.

Сифат дейилганда ҳодисанинг ички қиёфаси ва аниқлиги, унинг ривожланиш қонуни ва қонуниятлари билан бевосита боғлиқ бўлган туб моҳияти тушунилади.

Миқдор дейилганда ҳодисанинг у ёки бу хусусияти ва белгисининг юзага чиқиш меъёри, сони ва даражасида ифодаланганлиги тушунилади.

Мамлакатда статистика ривожининг тарихий босқичлари

• Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Ўзбекистон Республикаси Президентининг Вазирлар Маҳкамаси ҳузурида Истиқболни белгилаш ва статистика давлат қўмитасини тузиш тўғрисида”ги Фармонига кўра “Ўзистиқболстат”давлат қўмитаси тузилди. Фармонга биноан Ўзбекистон ривожланиш истиқболларини белгилаш Қўмитаси ва Ўзбекистон давлат статисика қўмитаси бирлаштирилди.

1992 йил