Тошкент давлат иқтисодиёт университети мавзу: психология фан сифатида

ТОШКЕНТ ДАВЛАТ ИҚТИСОДИЁТ УНИВЕРСИТЕТИ

МАВЗУ: ПСИХОЛОГИЯ ФАН СИФАТИДА

Режа:

1-мавзу: ПСИХОЛОГИЯНИНГ ПРЕДМЕТИ
1. Психология фанининг предмети ва вазифалари.
2. Психологиянинг фан сифатида тараққий этиш тарихи
3. Психология фанининг фанлар тизимида тутган ўрни.
4. Психологиянинг асосий тармоқлари.

Психология фанининг предметини
шахс психикаси ва унинг психологик хусусиятлари ташкил қилади.
Психология сўзининг луғавий маъноси грекча ПСЮХЕ
жон, руҳ, логос – фан, таълимот деган маънони англатади. Психология фан сифатида психик фактлар, уларнинг қонуниятлари ва механизмларини ўрганади
Психологиянинг асосий вазифаси одамнинг психик фаолиятининг қонунларини ўрганишдир.
Психология қонунлари объектив олам одамнинг бош мияси пўстида акс этиши кандай руй беришини, одамнинг ўз теварак атрофидаги объектив оламни кандай билишини кўрсатади. Бу қонунлар одамнинг ҳаракатларини йуллаб туради. Психология қонунлари шахс психик фаолиятининг кандай тараккий топишини курсатади.
Психология психик ҳодисаларнинг одам ҳаёти ва фаолиятининг объектив шарт-шароитларига боғлик эканлигини : масалан, ҳает ва тарбия шароитларининг таъсири билан ўсмир характерининг кандай вужудга келишини, унда меҳнатсеварлик, ўқишга виждон билан қараш ва шу қобилиятларнинг кандай таркиб топишини текширади.
Психик фаолиятлар қуйидаги жараёнларни ўз ичига олади:
билиш фаолиятлари
билиш жараёнлари
шахснинг ҳиссий, иродавий соҳаси
шахснинг индивидуал психологик хусусиятлари
диққат, нутқ, фаолият
сезги, идрок, хотира, ҳаёл, тафаккур
ҳиссиёт, ирода
темперамент, характер, қобилият
Психика пайдо бўлишининг асосий шакллари М.Гамезо ва Домашенколарнинг “Атлас по психологии” номли қўлланмасида қуйидагича ифодаланади:

• йўналганлик
• темперамент
• характер
• қобилият

• Қизиқиш
• Кайфият
• Ишонувчанлик
• Шубҳаланувчанлик
• Апатия
• Тушкунлик
• ва бошқалар

• сезги
• идрок
• хотира
• -ҳаёл
• тафаккур
• нутқ
• диққат

Ҳиссий-иродавий
Психиканинг пайдо бўлишининг асосий шакллари ва уларнинг ўзаро боғлиқлиги.
Билиш
Жараёнлар
Шахс хусусиятлари
Ҳолатлар

• Ирода
• Хиссиёт